خوب شی مرجع آنلاین آموزش طب سنتی ایران
چگونه برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های سطحی پوست را اصلاح کنیم؟
بافت‌هایی که سطحشان همزمان دارای برجستگی‌ها و فرورفتگی‌هایی دارد را اصطلاحاً سلولیت می‌نامند. سلولیت می‌تواند هم در میان زنان و هم در میان مردان اتفاق بیفتد، اما میزان شکل‌گیری آن در میان زنان بیشتر است. مهم‌ترین دلایل این تفاوت هم عبارتند از توزیع متفاوت چربی‌ها، عضلات و بافت‌های همبند در بدن زنان. آمارهای جهانی نشان می‌دهند که حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از زنان حداقل در مقطعی از زندگی دچار سلولیت می‌شوند.
توصیه می کنیم مقاله {علت و درمان خشکی پوست} را مطالعه فرمائید.
درجه‌بندی سلولیت
مقیاسی که درجه‌بندی سلولیت را بر مبنای شدت این وضعیت پوستی نشان می‌دهد، به ترتیب زیر است:
- درجه ۱ یا خفیف: پوست در این حالت به پوست پرتقال شباهت دارد و بین ۱ تا ۴ فرورفتگی سطحی در آن مشاهده می‌شود. ضمن این‌که پوست در مقیاس درجه ۱ یا خفیف، کمی افتاده به نظر می‌رسد.
- درجه ۲ یا متوسط: فرورفتگی‌های پوست در این حالت نیمه‌عمیق هستند و تعداد آنها به ۵ تا ۹ می‌رسد. پوست در حالت متوسط به بافت پنیر کوتاژ شباهت دارد.
- درجه ۳ یا شدید: بافت پوست در حالت شدید به تشک شباهت پیدا می‌کند. فرورفتگی‌ها در این حالت عمیق هستند و تعدادشان هم ۱۰ تا یا بیشتر است.
علایم سلولیت
سلولیت باعث می‌شود که قسمتی از پوست بدن ناهموار یا فرورفته به نظر برسد. برای همین است که گاهی اوقات از تشبیه پنیر یا پوست پرتقال برای توصیف ساختار بافتی سلولیت استفاده می‌شود. سلولیت خفیف فقط زمانی مشاهده می‌شود که پوست خودتان را در ناحیه دارای سلولیت (مانند بخشی از ران) با حالت نیشگون گرفتن بکشید. این در حالی است که سلولیت شدید باعث می‌شود که پوست همواره پُر از برآمدگی‌ها و ناهمواری‌های مختلف به نظر برسد که در قسمت‌هایی با فرورفتگی شدید و در قسمت‌هایی هم با برآمدگی برجسته همراه می‌شود.
سلولیت بیشتر از همه قسمت‌های بدن در محدوده ران‌ها و باسن شکل می‌گیرد، اما این مشکل پوستی می‌تواند در پستان‌ها، ناحیه زیر شکم و قسمت بالایی بازوها نیز به وجود بیاید.
علت‌های شکل‌گیری سلولیت
علت دقیق شکل‌گیری سلولیت هنوز نامشخص است، اما به نظر می‌رسد که سلولیت از فعل و انفعالی میان بافت همبند در لایه پوستی زیر سطح پوست و لایه چربی زیر آن به وجود می‌آید. در بدن زنان، سلول‌های چربی و بافت همبند در این لایه ذاتاً عمودی چیده شده‌اند. پس اگر سلول‌های چربی در لایه پوستی حالت برآمدگی به خود بگیرند، وضعیت پوستی شبیه به سلولیت دیده خواهد شد.
در بدن مردان، همین بافت دارای ساختار متقاطع است و به‌خاطر همین ساختار است که همین ساختار به ما میزان شکل‌گیری سلولیت در بدن مردان نسبت به بدن زنان اساساً کمتر است.
توصیه می کنیم مقاله {قبل و بعد از تزریق بوتاکس چه کار کنیم؟} را مطالعه فرمائید.
برخی از دیگر عواملی که با احتمال شکل‌گیری سلولیت مرتبط هستند، عبارتند از:
- عوامل هورمونی و سن
هورمون‌ها به احتمال زیاد نقش مهمی در شکل‌گیری سلولیت دارند. استروژن، انسولین، نورآدرنالین، هورمون‌های تیروئید و پرولاکتین، همگی در بخشی از فرآیند شکل‌گیری سلولیت ایفای نقش می‌کنند.
یک نظریه این است که هرچه استروژن در بدن زنان با نزدیک شدن به دوران یائسگی کمتر شود، گردش خون در بافت همبند زیر پوست هم کاهش می‌یابد. گردش خون کمتر و ضعیف‌تر هم یعنی اکسیژن‌رسانی ضعیف‌تر به ناحیه مورد نظر و نهایتاً شکل‌گیری سلولیت. ضمن این‌که همزمان با کم شدن سطح استروژن در بدن زنان، سلول‌های چربی هم به‌تدریج بزرگ‌تر می‌شوند.
این عوامل در کنار هم باعث می‌شوند که ذخیره‌های چربی قابل مشاهده شوند. از آنجایی که چربی زیر پوست به‌واسطه تضعیف بافت همبند دچار بیرون‌زدگی یا برآمدگی می‌شود، نهایتاً فرورفتگی‌هایی هم در ساختار پوستی بدن زنان به وجود می‌آیند.
جدای از عوامل هورمونی، افزایش سن هم ذاتاً باعث می‌شود که پوست نازک‌تر شود، انعطاف‌پذیری‌اش کمتر شود و احتمال افتادگی‌اش بیشتر شود.. همین چند تغییر برای افزایش احتمال شکل‌گیری سلولیت کافی هستند.
- عوامل ژنتیکی
یافته‌های علمی نشان داده‌اند که بدن افراد برای شکل‌گیری سلولیت باید دارای ژن‌های خاصی باشد. این عوامل ژنتیکی با سرعت متابولیسم (سوخت و ساز) بدن، توزیع چربی زیر پوست، قومیت و سطح گردش خون مرتبط است. بنابراین همه این عوامل هم می‌توانند در افزایش احتمال شکل‌گیری سلولیت نقش داشته باشند.
- عوامل تغذیه‌ای و سبک زندگی
سلولیت به‌واسطه فعالیت سموم ایجاد نمی‌شود، اگرچه داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند به کاهش خطر شکل‌گیری سلولیت کمک کند.
افرادی که از طرفی در مصرف چربی‌ها، کربوهیدرات‌های ساده و نمک زیاده‌روی می‌کنند و از طرف دیگر فیبر خیلی کمی دریافت می‌کنند، اساساً بسیار بیشتر از دیگران در معرض خطر شکل‌گیری سلولیت هستند.
میزان شیوع سلولیت در میان افراد سیگاری، افرادی که ورزش نمی‌کنند و افرادی که مدت طولانی در یک جا می‌نشینند یا می‌ایستند، بسیار بیشتر از دیگران است.
پوشیدن لباس‌زیر سفت و محکم نیز که فشار زیادی به باسن وارد می‌کند، می‌تواند جریان خون را در این ناحیه ضعیف کند و نهایتاً در شکل‌گیری سلولیت نقش داشته باشد.
علاوه بر این‌ها، میزان شیوع سلولیت در افرادی که چربی اضافه دارند، زیادتر است. هرچند که افراد لاغر و دارای تناسب اندام نیز ممکن است به سلولیت دچار شوند. احتمال شکل‌گیری سلولیت پس از ۲۵ سالگی بیشتر می‌شود، اما ممکن است که افراد جوان‌تر مانند نوجوانان را هم به خودش دچار کند.
درمان‌های سلولیت
امروزه رویکردهای درمانی متنوعی برای مقابله با سلولیت وجود دارند که حداقل به طور موقت اثرات ظاهری سلولیت بر پوست را کم‌رنگ می‌کنند.ژ. هر کدام از این رویکردهای درمانی با نتایج بالقوه و عوارض جانبی خاص خودشان همراه هستند. بعضی از تحقیقات علمی نشان می‌دهند که ترکیب کردن تعدادی از رویکردها یا شیوه‌های درمانی، می‌تواند رضایت‌بخش‌ترین نتایج را به همراه داشته باشد.
رایج‌ترین شیوه‌های درمانی سلولیت به ترتیب زیر هستند:
- درمان با لیزر و رادیوفریکوئنسی
- کرایولیپولیز
- درمان با امواج صوتی
- عمل جراحی
توصیه می کنیم مقاله {آنچه باید درباره ریزش مو بدانید} را مطالعه فرمائید.
سلولیت و درمان‌های موضعی
درمان‌های موضعی به کاهش مشاهده‌پذیری سلولیت‌ها کمک می‌کنند، اما ممکن است که اثرات این درمان‌ها پایدار و طولانی‌مدت نباشد. برای حفظ نتایج این درمان‌ها باید هر روز از محصولات موضعی استفاده کنید. گفته می‌شود که کرمهای موضعی مخصوص سلولیت می‌توانند پوست را سفت و محکم کنند و در نتیجه صافی و استواری پوست را تقویت کنند. افزودن رطوبت به پوست هم از دیگر کارکردهای این کرم‌ها است می‌تواند نهایتا کاری کند که سلولیت کمتر دیده شود.
با این‌حال، توجه داشته باشید که کرمهای موضعی سلولیت را از بین نمی‌برند، بلکه باعث می‌شوند که موقتاً سلولیت کمتر به چشم بیاید. پس هنگام استفاده از کرمهای موضعی مخصوص سلولیت، سلول‌های چربی هنوز هم زیر پوست وجود دارند.
یکی از ترکیبات اصلی در کرمهای موضعی سلولیت، کافئین است. کافئین گردش خون را تقویت می‌کند و ویژگی ادرارآوری هم دارد. این ویژگی می‌تواند میزان آب موجود در بافت‌های چربی را تغییر دهد و نهایتاً باعث شود که سلولیت کمتر از حالت عادی قابل مشاهده باشد.
محصولات حاوی رتینول ۰.۳ درصد هم می‌توانند لایه بیرونی پوست را ضخیم کنند و از این طریق باعث شوند که سلولیت کمتر قابل مشاهده شود. البته برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید هر روز از کرمهای رتینول مخصوص سلولیت و به مدت حداقل ۶ ماه (یا حتی طولانی‌تر) استفاده کنید. ضمن این‌که استفاده از رتینول ممکن است موجب حساسیت‌های پوستی مانند خشکی، قرمزی و جدا شدن لایه‌های پوستی شود. به یاد داشته باشید که حساسیت پوست به نور خورشید هم با استفاده از محصولات حاوی رتینول بیشتر از حالت عادی می‌شود.
البته تحقیقات پیرامون کرمهای مخصوص سلولیت با نتایج مختلفی همراه بوده‌اند. یکی از تحقیقات سال [۱]۲۰۱۱، نشان می‌دهد که استفاده از کرم مخصوص سلولیت همزمان با تغییرات مشخص در رژیم غذایی به‌طور چشمگیری وضعیت سلولیت‌ها را بهبود می‌بخشد. محققان تصور می‌کنند که این کرم‌ها مزیت‌های حاصل از تغییرات رژیم غذایی را بیشتر می‌کنند و در نهایت باعث می‌شوند که سلولیت‌ها کمتر به چشم بیایند.
درمان‌های خانگی و تغییرات مثبت در سبک زندگی
- کرمهای موضعی: بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از کرم رتینول ۰.۳ درصد در بهبود وضعیت ظاهری سلولیت مؤثر است.
- کاهش وزن: اگر دارای اضافه وزن هستید، کاهش وزن و تقویت ساختار عضلانی بدن با کمک ورزش می‌تواند وضعیت ظاهری سلولیت را بهتر کند.
- فعالیت بدنی: فعالیت‌های بدنی‌ای که باعث تقویت عضلات شوند، می‌توانند به بهبودی در وضعیت ظاهری سلولیت کمک کنند. ضمن این‌که همین فعالیت‌ها برای تقویت گردش خون و تخلیه لنفاوی مفید هستند. بنابراین حتما یک ورزش مفید مانند دوچرخه‌سواری و شنا را به برنامه همیشگی خودتان اضافه کنید.
- رژیم غذایی سم‌زدا: اگر می‌خواهید رژیم غذایی مبتنی بر سم‌زدایی داشته باشید، از مصرف الکل بپرهیزید و در مصرف کافئین، مواد غذایی تصفیه‌شده، کربوهیدرات‌های ساده و چربی اشباع کاملا محدود عمل کنید. ضمن این‌کهپرهیز از مصرف از سیگار، قرص‌های رژیم لاغری، قرص‌های خواب‌آور و مُسهل‌ها هم ضرورت دارد. رژیم غذایی شما باید بر استفاده از سبزی‌ها و میوه‌های تازه مبتنی باشد و میزان آب، غلات سبوس‌دار، مواد غذایی سرشار از فیبر، مواد مغذی ضروری و اسیدهای چرب هم در آن زیاد باشد. این رژیم غذایی به تنهایی مشکل سلولیت را درمان نخواهد کرد، اما می‌تواند به برطرف شدن آن کمک کند.
- کرمهای ضد سلولیت: امروزه کرمهای مختلفی برای بهبود وضعیت ظاهری سلولیت‌ها وجود دارند. البته اثرگذاری این کرم‌ها غیرمستقیم و کوتاه‌مدت است. اگر قصد داشتید که از این کرم‌ها استفاده کنید، دنبال انواعی بگردید که حاوی رتینول، کافئین، آلفا هیدروکسی اسیدها و آمینوفیلین باشند. البته بهتر است که دربارۀ استفاده از چنین کرم‌هایی ابتدا با متخصص پوست مشورت کنید.
منبع : Medical News Today
