علائم، علت و درمان عفونت واژن

علائم عفونت واژن چه هستند؟ درمان عفونت واژن چگونه صورت می‌پذیرد؟ درمان خانگی عفونت واژن به چه صورت است؟ اینها سوال‌هایی هستند در خصوص التهاب در دستگاه تناسلی خانم‌ها که در این مقاله پاسخ می‌دهیم.

عفونت‌های واژن می‌توانند به علت وجود باکتری‌ها، قارچ‌ها (قارچ واژن)، انگل‌ها و ویروس‌هایی ایجاد شوند که در درون یا در محیط اطراف واژن رشد می‌کنند. این عفونت‌ها با علائمی مانند احساس درد یا خارش در محیط اطراف واژن یا درون آن همراه هستند و البته باید ترشحات غیر طبیعی واژن را نیز به این موارد اضافه کرد. خوشبختانه، بیشتر عفونت‌های واژن به سهولت و سرعت قابل درمان هستند. در واقع، مراجعه به پزشک بلافاصله پس از مشاهده علائم عفونت‌های واژن می‌تواند به افراد کمک کند تا هرچه سریع‌تر از شر عفونت مورد نظر خلاص شوند و همچنین از پیامدهای ناگوار آن نیز جلوگیری کنند.

توصیه می کنیم مقاله { خارش واژن از تشخیص حرفه‌ای تا درمان اصولی } را مطالعه فرمائید.

علائم عفونت واژن

انواع عفونت‌های واژن دارای علائم مشترکی مانند ترشحات غیرطبیعی واژن، خارش واژن و احساس سوزش در واژن هستند. هرچند که علائم عمومی مانند خارش و سوزش معمولا در تمام انواع عفونت‌های واژن رخ می‌دهند ولی رنگ و بوی ترشحات واژن می‌تواند نشان‌دهنده نوع عفونتی باشد که واژن به آن مبتلا شده است. با این‌حساب، شما باید در صورت مواجهه با علائمی که نام بردیم، حتما به پزشک مراجعه کنید تا او بتواند براساس علائم بالینی شما نوع عفونت رحم را تشخیص دهد و درمان‌های لازم برای آن را در پیش بگیرد. در برخی از موارد هم دیده شده است که انواعی از عفونت‌های واژن همراه با درد هستند. از آنجا که ایجاد درد جزو علائم عفونت رحم نیست، پس اگر شما مشکوک به عفونت رحم بودید و دردی هم در این ناحیه حس می‌کردید، حتما باید به متخصص زنان مراجعه کنید تا از نظر تشخیص نوع بیماری مورد بررسی قرار بگیرید.

توصیه می کنیم مقاله { دلیل ترشحات واژن  و درمان آن } را مطالعه فرمائید.

علت عفونت واژن چیست؟

عوامل مختلفی می‌توانند در ابتلا به عفونت واژن نقش داشته باشند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• شاید برایتان جالب باشد که بدانید بارداری و تغییرات هورمونی ناشی از آن می‌تواند به‌ خودی‌ خود شانس ابتلا به عفونت واژن را افزایش دهد. تغییرات هورمونی در دوران بارداری از طریق برهم‌ زدن تعادل میان باکتری‌های مفید و مضر موجود در محیط واژن، شرایط را برای ابتلا به عفونت در این ناحیه حساس از بدن فراهم می‌کند.
• استفاده از برخی وسایل پیشگیری از بارداری مانند IUD یا وسایلی مانند تامپون‌ها هم می‌تواند شانس ابتلا به عفونت واژن را بیشتر کند.
• شستن مداوم و بیش از اندازه واژن، مخصوصا با مواد شوینده، باعث کاهش میزان باکتری‌های خوب و مفید در محیط واژن می‌شود و پیامدی جز افزایش خطر ابتلا به عفونت واژن را به همراه نمی‌آورد.
• رعایت نکردن بهداشت فردی هنگام برقراری رابطه جنسی یا قبل و بعد از آن هم می‌تواند شانس ابتلا به عفونت واژن را افزایش دهد.
• برخلاف باور عمومی، شانس ابتلا به عفونت باکتریایی واژن از طریق نشستن روی توالت فرنگی یا رفتن به استخر وجود ندارد، اما اگر شما محیط واژن را بعد از توالت یا استخر به ‌خوبی خشک نکنید و لباس‌زیر نخی و آزاد نپوشید، شرایط مطلوبی را برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها فراهم می‌کنید و شانس ابتلا به عفونت واژن را در خودتان افزایش می‌دهید.
• هرگونه تماس واژن با مخاط، ترشحات یا خون آلوده شریک جنسی می‌تواند شانس ابتلا به عفونت واژن را افزایش دهد.
• استفاده بیش از اندازه از داروهای آنتی‌بیوتیک باعث از‌بین‌رفتن باکتری‌های محافظ در محیط واژن می‌شود. ازبین‌رفتن این باکتری‌ها شانس ابتلا به عفونت واژن را افزایش می‌دهد.
• ابتلا به دیابت یا قرار داشتن در دوران بارداری، شرایط واژن را برای رشد قارچ‌ها فراهم می‌کند. بنابراین خانم‌های باردار و مبتلا به دیابت باید بیشتر از دیگران به رعایت نکات بهداشتی به‌منظور پیشگیری از ابتلا به عفونت واژن بپردازند.
• مصرف قرص‌های ضدبارداری باعث ایجاد تغییراتی در محیط واژن می‌شود که این تغییرات می‌توانند ابتلا به عفونت واژن را در پی داشته باشند. خانم‌هایی که به‌طور مداوم از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، باعث افزایش سطح هورمون زنانه استروژن در محیط واژن می‌شوند و بدین ترتیب محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها در این ناحیه و ابتلا به عفونت واژن را فراهم می‌آورند.
• تغییرات هورمونی در دوران تخمک‌گذاری و قاعدگی هم می‌توانند باعث فراهم شدن محیطی مناسب برای ابتلا به عفونت واژن شوند.
• در برخی از موارد، مشاهده شده است که گروهی از مواد شوینده که لباس‌زیر یا ناحیه تناسلی خود را با آن می‌شویید هم می‌توانند باعث بروز آلرژی در واژن و درنهایت ابتلا به عفونت واژن شوند.

انواع عفونت‌های واژن

عفونت مخمری

عفونت‌ مخمری واژن در میان زنان بسیار شایع است. در حقیقت، ۳ زن از هر ۴ زن در طول دوران زندگی‌اش حداقل ۱ بار با این عفونت مواجه می‌شود. این عفونت زمانی بروز پیدا می‌کند که «کاندیدا» (نوعی قارچ که به‌طور طبیعی در دهان، دستگاه گوارش و واژن وجود دارد) شروع به تکثیر شدن کند و به بافت واژن هجوم بیاورد. بنابراین، اگر تعادل لازم در این زمینه از بین برود، رشد بیش از اندازه کاندیدا می‌تواند به عفونت مخمری منجر شود.

واژینوز باکتریایی

واژینوز باکتریایی، نوعی عفونت باکتریایی است که در صورت ورود باکتری‌های بد و مضر به درون واژن بروز می‌یابد. دلیل این‌که چرا زنان به واژینوز باکتریایی مبتلا می‌شوند هنوز روشن نیست، اما این نوع از عفونت را می‌توان شایع‌ترین نوع در میان زنان در سن باروری تلقی کرد.

تریکومونیازیس

تریکومونیازیس نوعی بیماری مقاربتی است که به‌ واسطه انگل «تریکوموناس واژینالیس» بروز پیدا می‌کند. ابتلا به این عفونت معمولا با از طریق رابطه جنسی محافظت‌ نشده با شخص دارای این انگل اتفاق می‌افتد. ضمن این‌که میزان ابتلا به این عفونت در میان زنان بیشتر از مردان است. این عفونت می‌تواند در دوره‌هایی که علائم خاصی هم ندارد، از فردی به فرد دیگر منتقل شود و درنتیجه همین ویژگی است که کنترل تریکومونیازیس را دشوار می‌کند.

توصیه می کنیم مقاله { زگیل تناسلی از تشخیص تا درمان } را مطالعه فرمائید.

در چه مواردی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر مشکوک به ابتلا به عفونت واژن هستید، باید در اولین فرصت ممکن برای تشخیص نوع عفونت و درمان آن به پزشک مراجعه کنید. اگر عفونت شما همراه با ترشحات زردرنگ، تب، استفراغ، خون‌ریزی واژن، کمردرد، شکم‌درد یا درد در ناحیه تناسلی بود، باید بدون اتلاف وقت و سریعا به پزشک مراجعه کنید. علائم دیگری مانند زرد شدن پوست، زرد شدن سفیدی چشم یا سرگیجه هم جزو مواردی هستند که در صورت همراهی با عفونت واژن باید آن‌ها را بلافاصله به پزشک خبر داد. اگر برای درمان عفونت رحم به پزشک مراجعه کردید و عفونت شما بعد از ۲ ماه هنوز خوب نشده بود هم باید دوباره به پزشک مراجعه کنید.

آیا درمان‌ خانگی عفونت واژن کاربرد دارد؟

این روزها بسیاری از خانم‌ها برای درمان عفونت واژن، اقدام به مصرف خودسرانه داروهای بدون نسخه می‌کنند. بهتر است بدانید که بسیاری از داروهای بدون نسخه برای عفونت‌های خفیف طراحی شده‌اند و مصرف آن‌ها نمی‌تواند در موارد ابتلا به عفونت شدید، منجر به درمان بیماری شما شود. از طرف دیگر، معمولا شما نمی‌توانید به‌خودی‌ خود نوع عفونت را تشخیص دهید و درمان‌های مناسب با آن را در پیش بگیرید. در این صورت، استفاده از درمان غیر مناسب نظیر درمان عفونت واژن در طب سنتی یا درمان عفونت واژن با عسل نه‌ تنها باعث بهبود شرایط شما نمی‌شود، بلکه می‌تواند باعث تشدید عفونت یا حتی در موارد شدیدتری منجر به چسبندگی رحم یا ناباروری شود. نکته دیگر، این‌جاست که متاسفانه داروهای بدون نسخه در مواردی باعث تخفیف موقتی علائم عفونت مانند خارش و سوزش می‌شوند و فرد را از درمان کامل بیماری دور نگه می‌دارند. همین مساله هم می‌تواند در دراز مدت سلامت واژن، دهانه رحم و خود رحم را به خطر بیندازد.

در مورد درمان‌های خانگی هم معمولا نمی‌توان درمان چندان کارآمدی را برای عفونت واژن مطرح کرد. شاید یکی از روش‌های کمکی، این باشد که به افراد مبتلا به عفونت واژن توصیه کنیم تا روزانه حدود ۱ تا ۲ وعده ماست پروبیوتیک بخورند که بتوانند هرچه سریع‌تر سطح باکتری‌های محافظ در محیط واژن را افزایش دهند و مانع از عملکرد قار‌چ‌ها و باکتری‌های مضر شوند.

چطور از ابتلا به عفونت واژن پیشگیری کنیم؟

معمولا راه‌های صددرصدی برای پیشگیری از ابتلا به عفونت واژن وجود ندارند ولی با رعایت توصیه‌های زیر می‌توانید شانس ابتلا به عفونت را تا حد ممکن کاهش دهید:

• تا جایی که می‌توانید، محیط واژن را کاملا خشک نگه دارید. این توصیه را به ویژه بعد از حمام کردن، توالت رفتن یا پس از استخر جدی بگیرید.
• همیشه بعد از توالت، محیط واژن را کاملا خشک کنید.
• همیشه از لباس‌زیرهای نخی،‌ آزاد و ترجیحا سفید رنگ استفاده کنید.
• روزی ۱ تا ۲ مرتبه لباس‌ زیر خود را عوض کنید.
• از پوشیدن شلوارهای تنگ و چسبان در طول روز خودداری کنید.
• از دستمال‌های معطر، تامپون‌های معطر و نوار بهداشتی معطر پرهیز کنید.
• سعی کنید برای شستن محیط واژن، از مواد شوینده شیمیایی و آب داغ استفاده نکنید. شستن واژن با آب خنک کافی است و نیازی به شوینده برای پاک‌سازی این ناحیه از بدن وجود ندارد.
• تا حد ممکن هنگام برقراری رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.

توصیه می کنیم مقاله { سوزش واژن، دلیل و درمان } را مطالعه فرمائید.