خوب شی مرجع آنلاین آموزش طب سنتی ایران
جهانی که زمینه‌ساز و مستعد پرفشاری رگ‌های خونی و فشار خون بالاست
این روزها با بهبود وضع بهداشت در سراسر جهان، پیشرفت و تسهیم دانش پزشکی در میان مردم توسط دانشمندان و تغییر شکل و مدل مدنیت و شهر نشینی، انتظار می رود که عمر بشر روزبه‌روز طولانی‌تر شود و با آرامش از زندگی و دستاوردهای علمی و صنعتی خود در جهانی که با تمام توان کنترل آن را به دست گرفته لذت ببرد.
انسان امروز، خوب می‌خورد، زیاد می‌خوابد، در خانه‌های مدرن با انواع امکانات کاربردی و زیبا زندگی می‌کند و هر آنچه آرزو می‌کند با فشردن یک دکمه در جهان مجازی که برای خودش ساخته، به دست می آورد.
شاید اگر یک روز به مردم هزار یا پانصد سال پیش چیزی از شرایط و وضعیت زندگی امروز مردم جهان را توضیح می دادند، شنوندگان با شگفتی، این جهان رنگارنگ و پر زرق و برق و شلوغ را افسانه می‌پنداشتند و از عمیقاً از صمیم قلب، آرزو می‌کردند که در قرن بیست و یک به دنیا آمده بودند.
اما اگر چشممان را از سوراخ این شهر فرنگ پر سر و صدا برداریم و نگاه هوشمندانه‌تری به دور و برمان بیندازیم، ناگهان با آمارهای وحشتناک و خنده‌داری روبه‌رو می شویم که برایمان درست مثل غافلگیری مردم اعصار پیشین در مقابل عجایب است.
مثلاً بر اساس آخرین آمارهای اعلام‌شده سازمان بهداشت جهانی، بیش از نیمی از مردم قاره مدرن آمریکا، درمعرض و تهدید مرگ خاموش یا همان بیماری فشار خون هستند. با احتساب بیماری‌هایی که عارضه مستقیم فشار خون هستند مانند سکته مغزی و قلبی، آلزایمر، کوری، بیماری‌های کلیوی و غیره از هر سه نفر یک نفر پیش از پنجاه‌سالگی می‌میرد!
عجیب‌تر اینکه این آمار با سرعت عجیبی در حال افزایش است و مثلاً فقط در ایران بنا بر آخرین آمار رسمی اعلام‌شده وزارت بهداشت کشور، نیمی از مردم دچار فشار خون بالا هستند و در بیست و پنج سال گذشته این مسئله با سرعت زیاد در حال افزایش است.
عجیب نیست؟
پس مشکل کجاست؟
توصیه می‌کنیم مقالۀ {غذایی که ما را می‌سازد از نگاه طب سنتی} را مطالعه فرمایید .
نگاهی بر تعاریف پزشکی فشار خون در جهان
در دانش پزشکی مدرن به موضوع فشار خون تنها به‌صورت عضوی و مقطعی توجه شده و آن را مقاومت بالای دیواره‌های رگ‌های خونی خصوصاً رگ‌های قلب در مقابل عبور و مرور خون و در نتیجه ایجاد اختلال در خون‌رسانی به قلب و اعضای بدن تعریف می کنند. در حقیقت خون در شریان‌هایی که مانند مسیرهای سراسری عبور و مرور و تغذیه سلول‌های بدن است در هر لحظه و با هر تپش قلب در جریان است. حالا اگر به هر دلیلی مسیر عبور و مرور خون ناهموار شود یا خون فراتر از ظرفیت وارد این مسیر شود، در هر دو صورت مغز و قلب و اندام‌های حساس مانند چشم و کلیه آسیب می‌بیند. آن وقت گفته می‌شود مثلاً سکته مغزی یا قلبی در اثر بالا رفتن فشار خون یا نابینایی در اثر پاره شدن مویرگ‌های چشم و به علت بالا بودن فشار خون ایجاد شده است.
در حال حاضر بر اساس جدیدترین استانداردهای انجمن قلب و انجمن کالج متخصصان قلب و عروق آمریکا، میزان فشار خون طبیعی باید از عدد ۱۳۰/۸۰ (۱۳ سانتی‌متر جیوه سیستول، و ۸ سانتی‌متر جیوه دیاستول) کمتر باشد در حالی که پیشتر این عدد را ۱۴/۹ در نظر می گرفتند.
همچنین بنا بر تعاریف استاندارد فشار خون حداکثری را که در صورت کسر قرار می دهند فشار خون سیستول، و فشار خون حداقلی را که در مخرج کسر قرار می گیرد فشار خون دیاستول می گویند.
در مورد این بیماری یا همان مرگ خاموش، بارها در مجامع پزشکی توضیح داده شده که علائم مشخصی را نمی‌توان به عنوان علائم قطعی بیماری اعلام کرد اما موارد کاملا‌ً مشخصی مقدمه و زمینه بروز این بیماری تلقی می‌شوند که با ایجاد و ظهور آن در بدن رابطه مستقیم دارد، از جمله مصرف الکل و دخانیات، تغذیه نامناسب و استفاده از فست‌فودهای شور، چاقی و اضافه وزن و مسائل مختلف عصبی و البته در آخر زمینه‌های ژنتیکی و ارثی. عوامل پیش‌گفته، دلایل قطعی بروز فشار خون بالا و در نتیجه کوتاهی عمر و مرگ‌های ناگهانی مرتبط با آن در نظر گرفته می‌شود.
اما طب سنتی با نگاهی برتر به موضوع و بررسی چرایی ایجاد این فشار و نه فقط نگاه عضوی و برشی، به‌دنبال پیدا کردن و توضیح علت ایجاد این فشار یا مقاومت رگ‌ها در برابر خون‌رسانی قلب و درنتیجه فشار بیش از حد به قلب برای خون‌رسانی به سراسر بدن است.
توصیه می‌کنیم مقالۀ {تغذیه مناسب جهت پیشگیری و درمان افت فشار خون} را مطالعه فرمایید .
تعریف فشار خون از منظر طب سنتی و طبیعی
بیایید ببینیم حکیمان حاذق درباره علت ایجاد فشار خون چه می گویند.
همان‌گونه که در مقالات بخش سبک زندگی مفصل توضیح دادیم، بدن انسان از مجموعه‌ای متعادل با همکاری چهار خلط به زندگی و رشد ادامه می دهد.
درواقع وجود چهار خلط دم، بلغم، صفرا و سودا به نسبت‌های مختلف در بدن انسان باعث شکل‌گیری انسان و رشد او و تدبیر ادامه حیات او تا زمان مرگ است.
خلط دم همان خون است که عضلات بدن را می‌سازد و غذای سلول‌ها را تدارک می‌بیند و انرژی لازم برای همه حرکات و فعالیت‌های ما را مدیریت می‌کند.
خلط بلغم در واقع سازنده رگ‌ها است و غذای پس‌انداز بدن محسوب می‌شود که در قسمت زیرین گلبول‌های قرمز قرار می‌گیرد.
خلط صفرا مایع حرارت‌رسان به خون و اندام‌های بدن است و خون به‌وسیله آن می تواند با روانی و گرمای لازم در سراسر مویرگ‌های بدن حرکت کند.
خلط سودا هم که بخش سرد و سخت بدن مانند مفاصل و استخوان‌ها را می سازد و به ساخت مغز استخوان، دندان‌ها، و همه بخش‌های اینچنینی مشغول است.
حالا نسبت هر کدام از این خلط‌ها در بدن هر شخص زنده باید به میزانی مشخص و در تعادل با دیگر خلط‌ها باشد. هر کدام هم در بخش‌های مخصوص به خودشان قرار دارند و این، از نشانه‌های حکمت خداوند است. خون و بلغم در قلب و رگ‌ها جریان دارند و صفرا در کیسه صفرا و سودا هم در طحال.
اما اگر به خاطر داشته باشید درباره تعادل کارکردی سیستم پیچیده بدن و تعامل آنها با هم در موضوع سلامتی یا بیماری مفصل صحبت کردیم.
هرگاه تعادل یکی از این اخلاط به هر دلیلی به هم بخورد، یا مسیر دچار مشکل می شود و یا حجم باری که باید قلب و رگ‌ها تحمل کنند بیشتر از تحمل اندازه و حجم قلب می شود.
بنابراین فشار خون در حقیقت نقص کارکرد قلب و رگ‌ها به دلیل بر هم خوردن تعادل خلطی بدن است.
در مرحله بعد بررسی این موضوع که کدام خلط کم و زیاد شده یا تنظیم آن به نسبت نیاز یا کارکرد و تعامل با سایر اخلاط دچار مشکل شده، در تشخیص عارضه و نوع فشار خون بسیار مهم است. یعنی فشار خون می‌تواند منشاء متفاوت، شکل متفاوت و در نتیجه در افراد مختلف، درمان متفاوت داشته باشد. بنابراین در نگاه یک حکیم طب سنتی بسیار مهم است که ابتدا علت ایجاد این فشار بالا کشف شود و سپس به فکر روش درمان آن باشد.
بدیهی است که اگر خلط دم در بدن بالا برود، شکل و نوع فشاری که به قلب و رگ‌ها وارد می شود با زمانی که خلط بلغم بالا رفته و از حد تعادل خارج شود متفاوت است و در نتیجه هم علائم بروز آن و هم درمان آن متفاوت خواهد بود.
اگر خلط دم در بدن بالا برود یعنی خون با حرارت، حجم و فشار بسیار بیشتر از میزان متناسب آن بدن است در رگ‌ها جریان دارد و این یعنی قلب تحت فشار زیاد قرار دارد و باید با سرعت و شدت بیشتری کار کند تا بتواند حجم بالای خون را مدیریت و توزیع کند.
حالا اگر خلط دم در بدن بالا برود به دلیل سرد شدن بدن، و ذخیره حجم بلغم بیشتر در جداره سلول‌ها، قطر رگ‌ها بیشتر می‌شود. از طرفی هم حرارت خون پایین می‌آید و درنتیجه قلب باید باز هم با فشار بسیار بیشتری کار کند تا این خون آرام را به همه جای بدن برساند.
در این صورت هم ضربان قلب و نبض بالا می‌رود و برای اینکه فرایند خون‌رسانی بتواند انجام شود، رگ‌ها فشار بسیار زیادی را در لحظه متحمل می شوند.
پس اگر دلیل ایجاد فشار خون، دم و عدم‌تعادل آن باشد، یک نوع فشار به قلب و رگ‌ها وارد می شود و اگر دلیل آن سردی بدن و افزایش بلغم باشد یک نوع دیگر.
بنابراین بر اساس نظر طبیبان طب سنتی یک فشار خون سرد وجود دارد و یک فشار خون گرم. قطعاً همه افراد و انواع فشار خون را نمی‌توان با دارویی یکسان درمان کرد. در نتیجه، درمانی که باید برای هر کدام از این فشارها درنظر گرفته شود باید بسیار زیرکانه و دقیق باشد. درمان،گیاه و تغذیه و تدبیر متناسب خود را می‌طلبد.
توصیه می‌کنیم مقالۀ {افت فشار خون، دلایل و تدابیر پیشگیری از نگاه طب سنتی} را مطالعه فرمایید .
در بخش بعدی،تدابیر پیشگیری و درمان گیاهی انواع فشارخون را مفصل توضیح می‌دهیم.
