خوب شی مرجع آنلاین آموزش طب سنتی ایران
ترشحات نرمال واژن چیست و ترشحات غیر طبیعی کدامند؟ واژن چند نوع ترشح دارد؟ پزشکان از رنگ ترشحات تناسلی چه می‌فهمند؟ علت ترشحات زیاد واژن چیست؟ این‌ها سوالاتی هستند که در این مقاله پاسخ می‌دهیم.
ترشحات واژن، یکی از اتفاقات طبیعی بدن خانم‌هاست. بسیاری از زنان در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند و غالبا احساس ناخوشایندی از این تجربه دارند. اما هیچ می‌دانید این ترشحات چرا اتفاق می‌افتند و چه فایده‌ای دارند؟ ترشحات واژن معمولا به شکل مایعی شفاف یا سفید و یا شیری رنگ است که توسط غدد موجود در واژن و گردن رحم تولید میشود. این ترشحات حاوی سلول‌های مرده و باکتری‌ها هستند.
این ترشحات تا حدودی به پیشگیری از خشکی واژن کمک میکند. بنابراین، خروج آنها از بدن میتواند به حفظ سلامت و بهداشت واژن کمک کند و عاملی برای پیشگیری از ابتلا به عفونتهای تناسلی باشد. اما همه ترشحات تناسلی، هم‌تراز نیستند. این ترشحات از نظر میزان ترشح، رنگ و بو با یکدیگر متفاوت هستند و هر کدام از این انواع میتوانند نشاندهنده وضعیت سلامت و بهداشت ناحیه تناسلی خانم‌ها باشند. معمولا ترشحات واژن در دوره‌هایی از زندگی مانند دوره تخمک‌گذاری یا بارداری بیشتر میشود و در دوره‌هایی مانند یائسگی یا پیش از یائسگی، کمتر. دلیل کم و زیاد شدن میزان ترشحات واژن نیز عمدتا به بالا و پایین شدن سطح هورمون زنانه استروژن در بدن بستگی دارد.
توصیه می کنیم { خارش واژن از تشخیص حرفه‌ای تا درمان اصولی } را مطالعه فرمائید.
رنگ ترشحات واژن درباره سلامتی شما چه می‌گوید؟
همان‌طور که گفته شد، ترشحات واژن میتوانند رنگ و ظاهر متفاوتی داشته باشند. پس بهتر است برای حفظ سلامت و بهداشت واژن خودتان درباره انواع ترشحات و معنای آنها بیشتر بدانید:
ترشحات غلیظ و سفید رنگ
ترشحات سفید رنگ پنیری واژن که کاملا سفید و غلیظ هستند و با علایمی مانند خارش، التهاب و سوزش ناحیه تناسلی نیز همراه باشد، به احتمال زیاد، شما مبتلا به یک عفونت قارچی شده‌اید. اما اگر ترشحات سفید و غلیظی که دارید، همراه با علایم فوق‌الذکر نیست، معنایش این است که لزومی به جدی گرفتن آنها وجود ندارد و احتمالا شما درحال سپری کردن روزهای قبل یا بعد از قاعدگی خود هستید.
ترشحات زرد رنگ
ترشحات زرد رنگ اغلب جزو ترشحات غیرطبیعی دستهبندی میشوند و میتوانند نشانهای از عفونت باکتریایی یا عفونت ناشی از رابطه جنسی باشند. این ترشحات معمولا با بوی ناخوشایندی نیز همراه هستند.
ترشحات قهوهای رنگ
ترشحات قهوهای که گاهی رنگشان به سمت قرمز تیره یا سیاه هم متمایل میشود، میتواند نشاندهنده وجود خون در ترشحات باشد. این ترشحات معمولا بیخطر و نشانهای از اختلال هورمونی هستند ولی در مواردی هم میتوانند نشانه اولیهای از ابتلا به سرطانهایی مانند سرطان گردنه رحم یا سرطان رحم باشند. خانمهایی که در مرحله پیش از یائسگی هستند، به دلیل عدم تعامل هورمونی ممکن است دچار این نوع ترشح شوند که لزوم بررسی از نظر هورمونها و نیز سایر علل مهم را ایجاب میکند. این نوع ترشحات همیشه باید مورد بررسی، از نظر علت، قرار گیرند. در زنان چاق، اختلال قاعدگی و یائسه از اهمیت بیشتری برخوردار است. اما اگر ترشحات قهوهای در دوران یائسگی، طولانی مدت و همراه با خونریزی واژینال باشد، باید فرد را از نظر شانس ابتلا به سرطان رحم مورد بررسی قرار داد.
ترشحات سبز رنگ
ترشحات سبزرنگ هم کاملا غیرطبیعی و نشاندهنده وجود نوعی عفونت باکتریایی یا عفونت ناشی از رابطه جنسی هستند. این ترشحات باید کاملا جدی گرفته شوند و تحت نظر پزشک درمان شوند.
ترشحات شفاف و آبکی
ترشحات شفاف و آبکی کاملا طبیعی هستند و میتوانند در هر موعدی از ماه، مخصوصا بعد از ورزش و فعالیت‌های فیزیکی سنگین، برای خانم‌ها اتفاق بیفتند.
ترشحات شفاف و چسبنده (لزج)
اگر ترشحات شما شفاف ولی چسبنده است و رگه‌هایی ابرمانند نیز در آن دیده میشود، یعنی در دوره تخمک‌گذاری قرار دارید. مادامی که این ترشحات دارای بو یا خارش نباشند، کاملا طبیعی هستند، اما در غیر این صورت، باید از نظر ابتلا به عفونت قارچی مورد بررسی قرار گیرید.
بسیاری از خانم‌های باردار در اوایل دوران بارداری با افزایش میزان ترشحات واژن مواجه میشوند. معمولا ترشحات این دوره، شفاف و آبکی هستند و عوارض دیگری مانند سوزش یا خارش با خود به همراه نمی‌آورند. یکی از دلایل افزایش سطح ترشحات واژن در اوایل بارداری، تغییرات هورمونی مختلفی است که در بدن خانم باردار ایجاد میشود. از این رو، چنین ترشحاتی کاملا طبیعی هستند و نیاز به نگرانی درباره آنها وجود ندارد. با این حال، اگر در دوران بارداری با ترشح غیرطبیعی یا ترشح همراه با سوزش و خارش مواجه شدید، حتما باید به پزشک خود مراجعه کنید.
۱۲ راه پیشگیری از ابتلا به ترشحات غیرطبیعی واژن
همان‌طور که گفته شد، برخی از ترشحات واژن که مربوط به تغییر سطح هورمون استروژن در دوران پیش و پس از قاعدگی، یائسگی و ترشحات واژن در اوایل بارداری کاملا طبیعی محسوب میشوند و نیازی به پیشگیری یا درمان آنها وجود ندارد. اما برای سایر ترشحات غیرطبیعی می‌توان راهکارهایی به‌منظور پیشگیری از ابتلا به آنها ارائه کرد که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می‌شویم:
- حتما در طول روز از لباس‌زیر نخی، سفید و آزاد استفاده کنید.
- از پوشیدن طولانی‌مدت لباس‌زیر کاملا چسبان و دارای الیاف مصنوعی خودداری کنید. این نوع از لباس‌زیر باعث افزایش تعریق در ناحیه تناسلی میشود و شرایط مناسبی برای رشد و تکثیر قارچ‌ها و باکتری‌ها فراهم می‌آورد.
- از پوشیدن طولانی مدت شلوارهای جین تنگ و شلوارهای پلاستیکی چسبان خودداری کنید.
- حتما به صورت روزانه بعد از برگشتن از محل کار، محل تحصیل یا باشگاه ورزشی، محیط واژن را بشویید و پس از خشک کردن کامل آن، لباس‌زیر خود را عوض کنید.
- تا جایی که می‌توانید، از انواع اسپری، عطر و لوسیون‌های واژینال استفاده نکنید.
- تا جایی که می‌توانید، محیط واژن را کاملا خشک نگه دارید. این نکته را به ویژه بعد از دوش گرفتن، حمام کردن یا رفتن به استخر بیشتر جدی بگیرید و مراعات کنید.
- حتی‌المقدور از مصرف دوش واژینال خودداری کنید.
- اگر برای رابطه جنسی نیاز به استفاده از انواع لوبریکانت یا روان‌کننده دارید، از محصولات مناسبی که برپایه آب (water-based) ساخته شده‌اند، کمک بگیرید.
- بعد از رابطه جنسی حتما ادرار کنید، ناحیه تناسلی را بشویید و پس از خشک کردن آن نیز یک لباس‌زیر آزاد و نخی بپوشید.
- تا جایی که می‌توانید، استفاده از انواع محصولات غنی‌شده با پروبیوتیک‌ها مانند ماست‌های پروبیوتیک را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
- تا جایی که می‌توانید، از مصرف قند و شکر و محصولات غذایی حاوی شکر خودداری کنید. این توصیه در مواردی که مبتلا به ترشحات قارچی هستید، با تاکید بیشتری باید رعایت شود؛ چراکه قارچ‌ها از شکر تغذیه می‌کنند و به این ترتیب، رشد و تکثیرشان تسریع میشود.
- هرگز به صورت خودسرانه و طولانی‌مدت و بدون تجویز پزشک از داروهای آنتی‌بیوتیک استفاده نکنید. این داروها میتوانند تعادل سطح باکتری‌ها و قارچ‌های بدن را به هم بزنند و باعث ابتلا به عفونتهای تناسلی و ترشحات ناشی از آنها شوند.
درمان خانگی ترشحات واژن؛ از ماست تا سرکه سیب و جوش شیرین
تقریبا ۷۵% از خانم‌ها در طول زندگی‌شان ابتلا به ترشحات مختلف واژن را تجربه می‌کنند. در مورد درمان‌های خانگی ترشحات واژن فقط می‌توان درمان‌هایی برای برخی از انواع ترشحات ساده و کم‌خطر ارائه کرد تا روند درمان تسریع شود.
اما ترشحاتی مانند ترشحات قهوهای، سبز یا زرد به‌هیچ‌وجه با درمان‌های خانگی بهبود پیدا نمی‌کنند و باید برای حفظ سلامتی خودتان حتما فرآیند درمان آنها را به پزشک بسپارید. در مورد ترشحات قارچی و باکتریایی هم تنها زمانی می‌توان به درمان‌های خانگی روی آورد که دسترسی به پزشک وجود نداشته باشد یا ترشحات کاملا خفیف باشند؛ وگرنه این خطر وجود دارد که زمان طلایی درمان از دست برود و درمانتان دشوارتر شود. در هر صورت، استفاده از ماست و سرکه‌سیب در برخی از موارد خفیف ترشحات واژن میتواند سودمند باشد.
تحقیقات نشان داده‌اند که خوردن ماست پروبیوتیک میتواند با تقویت دستگاه ایمنی بدن، روند بهبود و درمان عفونتهای قارچی و باکتریایی را تسریع کند. اگرچه انواع ماست و لبنیات میتواند در این زمینه تا حدی مفید باشد اما مصرف ماست‌های پروبیوتیک بیشتر از ماست‌های معمولی توصیه میشود.
سرکه سیب هم یکی از طبیعیترین و قدیمیترین راههای مبارزه با ترشحات ناشی از عفونتهای ساده قارچی و باکتریایی است. هرچند این روش در کتب علمی توصیه نشده است و مواردی نیز مشاهده شده که بعد از این روش شرایط بیمار بدتر شده است.
در این درمان خانگی، شما باید مقداری آب و سرکه را با نسبت ۱ به ۵ مخلوط کنید و آن را داخل تشت بزرگی بریزید. سپس حدود ۲۰ دقیقه داخل تشت بنشینید تا ترکیبات مفید و اسیدی موجود در سرکه کاملا جذب واژن شود. این ترکیبات میتوانند ازبینرفتن میکروارگانیسمهای مضر ناحیه تناسلی را تسریع کنند. پس از ۲۰ دقیقه، بهتر است تشت را پُر از آب کنید و ۱۰ دقیقه هم داخل آب ساده بنشینید تا محیط واژن کاملا شستوشو داده شود.
بسیار مهم است بدانید که واژن دارای PH خاصی است که در این PH، انواعی از باکتری‌ها و قارچ، به صورت غیر بیماری زا زندگی می‌کنند. اسیدی یا قلیایی کردن این محیط (واژن) با استفاده از نشستن در لگن سرکه یا جوش شیرین، اگر چه ممکن است باعث بهبود یک نوع میکروب خاص شود ولی احتمال رشد میکروب بیماریزای دیگری وجود دارد و بهتر است که در موارد خاص عفونتهای مقاوم به درمان، تحت نظر پزشک درمان انجام شود.
نکته: اگر می‌خواهید بدون مراجعه به پزشک، جهت درمان ترشحات خفیف و ساده واژن اقدام کنید، بهتر است به‌جای استفاده از لگن سرکه یا جوش شیرین، از ژل‌های بهداشتی بانوان استفاده کنید که برای PH واژن، مناسب هستند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر ترشحات تناسلی شما همراه با یکی از موارد زیر بود، بهتر است زودتر به پزشک مراجعه کنید تا از طولانی شدن دوره بیماری خود جلوگیری کنید و زودتر درمان شوید:
- بارداری
- درد
- تب و لرز
- ترشحات زرد، سبز یا قهوهای
- سوزش و درد هنگام ادرار
- بوی نامطلوب
- طولانی‌شدن دوره ترشح
- خارش شدید
- سوزش شدید پوست یا واژن
نکته: اگر علائم فوق وجود ندارند و فقط مختصری خارش یا سوزش واژن وجود دارد (که اغلب موارد مهم نیستند) نیاز به مراجعه به پزشک نیست.
سلام و وقتتون بخیر. من و نامزدم یک رابطه جنسی بدون کاندوم داشتیم. بعد از ارضا شدن، وقتی میخواستم آلتم رو از واژنش خارج کنم، احساس کردم چیزی افتاد بیرون و روی دستم. اول فکر کردم تیکه ای از دستمال کاغذی هست که موقع دسشویی کردن استفاده می کنه، ولی بعد دیدم یک ماده سفت جامد و تقریبا یک سانتیمتری شفاف و شیشه مانند هست. نمیدونم چی بود. خودش می گفت ترشحات جنسی هست ولی راستش شک کردم که مبادا چیزی استعمال می کنه. میشه در این باره توضیح بفرمایید؟