خوب شی مرجع آنلاین آموزش طب سنتی ایران
فشار خون بالا و عوامل محرک یا زمینه‌ساز
راه‌های اصلاح و کاهش فشار خون با تدابیر گیاهی و تغذیه مناسب
در مقاله قبل دربارۀ علت بروز فشار خون در بدن از منظر حکیمان و بزرگان علم طب طبیعی و سنتی مفصل صحبت کردیم.
توضیح دادیم که با توجه به اینکه مبنای طب سنتی و طبیعی، مبحث تعادل در ساختار حیات و کل هستی است، این بیماری هم با نگاه خروج از تعادل سیستمی اعضای گردش خون در بدن بررسی می‌شود و از آنجا که طب حکمی نگاه جامع و کل‌نگر دارد، دلایل بروز آن را در سراسر بدن می‌جوید.
گفتیم که سلامت انسان متعادل، در شرایطی امکان دارد که چهار خلط بدن یعنی دم، بلغم، صفرا و سودا به نسبت‌های لازم و مناسب در بدن وجود داشته و هر کدام در جایگاه خود مشغول به فعل و انفعال میان اعضا و جوارح مختلف بدن باشند.
همان‌گونه که می‌دانید هم خلط عبارت است از ماده‌ای مرطوب و روان که از غذاها در اولین مرحله هضم به‌وجود می‌آید و به چهار نوع تقسیم می‌شود. خلط خونی، خلط بلغمی، خلط صفراوی زرد یا سیاه و خلط سودائی.
مزاج را هم به‌طور خلاصه کیفیتی می‌گویند که از واکنش متقابل اجزای ریز مواد وارد شده به بدن به‌وجود می‌آید و در این واکنش‌های متقابل بخش زیادی از یک یا چند ماده با بخش دیگری از ماده یا مواد دیگردر هم می‌آمیزد، بر هم اثر می‌گذارد یا اثر می‌گیرد و از این آمیزش و تأثیر، کیفیتی حاصل می‌شود که آن را مزاج می‌گویند.
توصیه می‌کنیم مقاله {فشار خون بالا از نگاه طب سنتی و سبک زندگی} را مطالعه فرمایید .
حالا برگردیم به موضوع تعادل.
در صورتی که تعادل هر کدام از این اخلاط در بدن به هم بخورد، بسته به اینکه غلبه کدام خلط ایجاد شده است، مزاج فرد، تحت تأثیر تغییر اخلاط قرار می‌گیرد و بیماری مربوط به آن عدم‌تعادل، به‌تدریج بدن را فرامی‌گیرد و اثراتش را نشان می‌دهد.
بیماری فشار خون یا همان مرگ خاموش هم در تعریف طب سنتی، چیزی جز بر هم خوردن تعادل خلطی بدن و تأثیر آن بر اندام‌های مختلف نیست.
حالا اگر این عدم‌تعادل به دلیل غلبه خلط دم باشد، بیماری فشارخون به دلیل حرارت و گرمی بالای بدن ایجاد شده و در طب سنتی به آن فشار خون گرم گفته می‌شود. غالباً افراد گرم مزاج و دموی به این نوع فشار خون دچار می‌شوند.
اما اگر فشار خون به دلیل غلبه خلط بلغم که نوعی خلط سرد است باشد، در نتیجه عارضه ایجادشده را فشار خون سرد می‌نامند.
مروری بر دلایل بروز فشار خون از منظر طب سنتی
اگر بخواهیم این مفاهیم را به زبان علمی روز هم کمی واضح‌تر توضیح بدهیم ، باید به درس علوم دوران مدرسه نگاهی بیاندازیم.
همه ما می‌دانیم که هیچ فعل و انفعالی در بدن صورت نمی‌گیرد مگر آنکه یک سلسله اعمال شیمیایی منظم و کنش‌وواکنش دقیق میان آنزیم‌های مترشحه از نقاط مختلف در خون انجام شود؛ تا در نتیجه آن هورمون‌های مختلف ترشح شود تا بدن بتواند وظایفش را درست انجام دهد. هیچ سوخت و ساز و تولید انرژی و حرارتی و حتی هیچ حالت خُلقی و روحی در درون ما بدون حضور این هورمون‌ها انجام نمی‌شود.
پس با ورود هر چیزی به شکل‌های مختلف به بدن، همان‌گونهکه در مقالات بخش تغذیه هم توضیح دادیم، بدن متأثر از ورودی و خروجی و تغذیه خود، دچار میزان‌های مختلف تأثیر و درنتیجه حالات متفاوت بدنی و جسمی و فکری و روحی خواهد بود.
طب سنتی و طبیعی این حالاتی که برآیند ورود و تأثیر مواد مختلف به بدن است را مزاج می‌گوید و آنچه را که در درون بدن ترشح شده و کیفیت‌های مختلف را ایجاد می‌کند خلط می‌نامد.
به‌زبان ساده، باز هم باید برگردیم به موضوع تغذیه عام و اینکه با کنترل درگاه‌های ورودی بدن و بررسی حالات خود ببینیم بدن ما دارای چه مزاجی است و اگر احساس بیماری می‌کنیم دلیل آن ورود کدام تأثیر نامتعادل‌کننده و در نتیجه غلبه کدام خلط بر بدن است.
حالا اگر به زمینه‌های بروز بیماری فشار خون در افراد مختلف و حتی بانوان باردار توجه کنیم متوجه می‌شویم نحوه زندگی یا به‌قول امروزی‌ها لایف استایل یا سبک زندگی، تعیین‌کننده و حائز اهمیت است.
سبک زندگی سالم و پیشگیری از ابتلا به فشار خون
از مهم‌ترین هشدارها و علائم کاملاً واضح بروز بیماری فشار خون نحوه تغذیه و چیزی است که این روزها همه ما به اشتباه به‌عنوان غذا می‌بلعیم. غذاهای آماده و صنعتی پر از نمک صنعتی و مواد افزودنی و نگه دارنده‌های خطرناک است که هر کدام به‌تنهایی می‌تواند به بیماری و مرگ کامل متابولیسم‌های فعال و زنده بخش‌های مختلف بدن منجر شود.
روزگاری نمک طبیعی به‌عنوان محافظی قوی در مقابل انگل‌ها و گندیدگی‌ها، ویروس‌کش، گرم‌کننده و خشک‌کننده انواع تری و رطوبت اضافی بدن، چاشتِ همراه نان گرم بر سر هر سفره سالم بود و ذکر نام خدا و شکر او به دلیل غذایی که بر سر سفره گذاشته شده، و سپس ذره‌ای نمک طبیعی آغازکننده و پایان‌دهنده و در نتیجه تأمین‌کننده سلامت مردم محسوب می‌شد.
در حدیثی طبی از امام علی (ع) نقل شده است که هر کس غذا را با نمک آغاز کند هفتاد درد و دردهای دیگری که به‌جز خداوند کسی از آنها آگاهی ندارد را از خود دور کرده و بر سر هر سفره‌ای نمک نباشد در آن سفره صحت بدن وجود نخواهد داشت.
نمک طبیعی که توسط مواد شیمیایی متعدد یونیزه‌نشده و با انواع مواد مضر غیرطبیعی مخلوط‌نشده باشد، حاوی سدیم، کلر، پتاسیم، ید، منیزیم، روی و کلسیم است. آن هم به میزان لازم برای سلامت سلول‌های بدن و ترشح هورمون‌های ضروری یا انجام کاتالیزورها و واسط جذب مواد مختلف است و با ایجاد تعادل میان میزان ترشح بلغم در بدن و خشک کردن به‌اندازه آن، نه‌تنها مضر نیست بلکه از عوامل جدی پیشگیری از افزایش و تجمع بلغم در سر و اندام‌ها، سرد شدن و تورم رگ‌های خونی و ایجاد حرارت مناسب در کل بدن بوده و درنتیجه می‌تواند یکی از عوامل پیشگیرانه در ابتلا به فشار خون سرد باشد. مخصوصاً که بنا بر توصیه‌های طبی متعدد اگر این نمک با کمی آویشن پودرشده همراه شده و در ابتدا و انتهای غذا به مقدار بسیار کم مصرف شود.
حتی تحقیقات دنیای پزشکی روز ثابت کرده است که زنان باردار که به دلیل شرایط بارداری خود مستعد تجمع آب در بدن و در نتیجه تورم بارداری هستند، و معمولاً در معرض بیماری پری اکلامسی یا فشار خون بارداری قرار می‌گیرند، می‌توانند با خیال راحت از نمک طبیعی و سالم استفاده کنند و نگران این بیماری و بالا رفتن فشار خونشان در این دوران حساس نباشند.
از جمله موادی که در زمان تصفیه نمک طبیعی، از نمک حقیقی جدا شده و آنرا به نوعی سم شیمیایی و مضر برای بدن تبدیل می‌کند، عنصر منیزیم است که وجود آن برای سلول ها بسیار ضروری است و نبودن آن موجب بیماری های سرد مغزی مانند تشنج می‌شود و همچنین عنصر روی که برای رشد سلول ها خصوصا در سنین رشد لازم است .
یُد طبیعی موجود در نمک طبیعی و سالم هم اثر بسیار خوب و لازمی بر کارکرد غده تیروئید دارد. غده ای که نقش بسیار مهمی در تنظیم بخش های مختلف بدن دارد و اختلال در عملکرد آن همان ایجاد اختلال سیستمی و عدم تعادل مزاج خواهد بود.
پس اینکه بدانیم کدام مواد مفید و ضروری را باید از طریق تغذیه وارد بدن خود کنیم یا مراقب مواد مضر و آسیب رسان به بدن باشیم، اولین قدم در راه عدم ابتلاء به این بیماری کشنده قرن است.
توصیه می‌کنیم مقاله {تغذیه مناسب جهت پیشگیری و درمان افت فشار خون} را مطالعه فرمایید .
در مرحله بعد دقت در شناخت مزاجی که اکنون با آن زندگی می‌کنیم و سوق دادن آن به سمت تعادل، قدم بعدی در حفظ و احیای سلامت ماست.
دوری از پرخوری‌های ریزه‌خوارانه و عصبی و خصوصاً ترکیبی و چرب و شیرین، عدم‌تحرک و درنتیجه عدم‌تخلیه مناسب مواد زائد بدن و یبوست و چاقی‌های مفرط تورمی از دیگر زمینه‌های بروز فشار خون سرد و عوارض آن است.
همچنین همه مواد سمی که با رنگ و لعاب‌های فریبنده وبه بهانه‌های مختلف مانند آرام گرفتن در شرایط پر‌استرس زندگی شهری به بدن خود وارد می‌کنیم، مانند انواع دخانیات یا الکل، می تواند در مدت کوتاهی کل ساختار بدن را از هم بپاشند و ناتوان کنند و نهایتاً زندگی را از ما بگیرند.
از دیگر مسائلی که به فشار خون سرد دامن می‌زند،فشارهای عصبی دنیای امروز است. استنشاق سرب ناشی از عبور و مرور وسایل نقلیه، استرس زاییده شرایط اقتصادی، انواع فشارهای روحی و کمیِ تعامل مفید و دلگرم‌کننده افرادجامعه با همدیگر و دوستان خوب در این روزها، از مهم‌ترین دلایل سردی بدن و مغز، تجمع بلغم، فشار مضاعف به قلب و رگها برای ادامه فعالیت و در نتیجه پایین آمدن حداکثری عمر مفید اندام‌های داخلی ست.
حالا نوع کمیاب و نادری هم از فشار خون در افراد گرم‌مزاج وجود دارد که به دلیل تجمع زیاد خون در بدن و عدم‌خروج به‌موقع و اصلاح مزاج به‌موقع آنها اتفاق می‌افتد. این نوع فشار خون اکنون کمتر دیده می‌شود زیرا با زندگی صنعتی این روزها افراد گرم‌مزاج کمی در اطراف ما باقی مانده‌اند اما به هر حال گرمی مزاج و فشار بیش از حد به سیستم قلب و رگها هم می‌تواند مضر باشد.
درحقیقت فشار خون گرم نوعی امتلاء مواد در خون و افزایش خون در بدن است که بهترین راه پیشگیری و تدبیر اصلاح آن، تحرک و ورزش منظم است؛ خصوصاً پیاده‌روی‌های ممتد در فضای باز و مناسب و سالم مانند کوه، پرهیز از تغذیه محرک و پرادویه، و سپس خروج خون و مواد تجمع‌یافته در بدن با حجامت صحیح و استاندارد زیر نظر پزشک متخصص.
پس می‌بینید که بیماری، عوارض و تهدید فشار خون بالا حقیقتاً بیماری قرن و زاییده زندگی صنعتی ماست و در صورت اصلاح سبک زندگی و تفکر و تحرک مناسب، می‌توانیم به‌راحتی جلوی آن را بگیریم و از عوارض آن در امان باشیم.
توصیه می‌کنیم مقاله {افت فشار خون، دلایل و تدابیر پیشگیری از نگاه طب سنتی} را مطالعه فرمایید.
منابع: Hypertension
