علت سوزش واژن چیست؟ درمان سوزش واژن چیست؟ چرا سوزش واژن در بارداری اتفاق میافتد؟ درمانهای خانگی سوزش واژن کدام هستند؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ میدهیم.
سوزش واژن میتواند به علل بسیار متنوعی، از عوامل محیطی و فیزیکی گرفته تا بیماریهای مختلف، اتفاق بیفتد. بنابراین هنگامی که شما به سوزش واژن مبتلا میشوید، ابتدا باید به این نکته پی برد که علت اصلی بروز این سوزش چه بوده است. پس از پی بردن به علت اصلی مشکل، میتوان بهترین درمان را برای رفع آن شناسایی و استفاده کرد. این مطلب، شما را با مهمترین علل سوزش واژن و راههای درمان آن آشنا خواهد کرد.
توصیه می کنیم مقاله { خارش واژن از تشخیص حرفهای تا درمان اصولی } را مطالعه فرمائید.
علت سوزش واژن چیست؟
حساسیت به محصولات شیمیایی
شاید بتوان گفت که یکی از دلایل رایج ابتلا به سوزش واژن، تماس محیط واژن با ترکیبات شیمیایی است. ترکیبات شیمیایی مختلف در محصولاتی که ما به صورت روزانه استفاده میکنیم وجود دارند و این ترکیبات میتوانند مستقیما برای برخی از افراد باعث ایجاد حساسیت، التهاب و سوزش در محیط واژن شوند. از مهمترین ترکیبات شیمیایی که ممکن است محیط واژن با آنها تماس پیدا کند، میتوان به این موارد اشاره کرد: محصولات شوینده، صابونها، دستمال توالتهای معطر، محصولاتی که برای ایجاد کف زیاد در وان حمام بهکار میروند، نواربهداشتیهای معطر و رنگ موجود در لباسزیرهایی با الیاف مصنوعی و چسبان. معمولا زمانی که سوزش واژن به دلیل تماس محیط واژن با ترکیبات شیمیایی اتفاق میافتد، شما سوزشی همراه با التهاب را بلافاصله بعد از استفاده از یک محصول شیمیایی جدید مانند محصولاتی که نام بردیم را تجربه میکنید.
حساسیت به محصولات فیزیکی
در موارد بسیار زیادی دیده شده است که علت سوزش واژن در گروهی از خانمها میتواند حساسیت به تماس با یک محصول فیزیکی جدید باشد. مثلا اگر شما از تامپون، کرم، اسپری، کاندوم زنانه یا مردانه جدیدی استفاده کردید و بلافاصله پس از آن دچار علائمی مانند سوزش واژن یا التهاب در ناحیه تناسلی شدید، مطمئن باشید که پوست یا مخاط حساس این ناحیه به آن محصول فیزیکی واکنش داده است.
عفونت باکتریایی واژن
عفونت باکتریایی واژن، یکی از شایعترین انواع عفونتهای زنانه در سنین ۱۵ تا ۴۴ سالگی است. این عفونت میتواند در اثر رشد باکتریهای خاصی در محیط واژن ایجاد شود و عارضه مشخصی مانند سوزش واژن را به همراه بیاورد. در برخی از موارد مشاهده شده است که سوزش واژن در اثر ابتلا به عفونت باکتریایی با علائم دیگری مانند ترشحات خاکستری یا سفیدرنگ، خارش محیط بیرونی واژن و بوی نامطبوع واژن، مخصوصا سوزش واژن بعد از نزدیکی (بعد از رابطه جنسی) همراه است.
توصیه می کنیم مقاله { دلیل ترشحات واژن و درمان آن } را مطالعه فرمائید.
عفونت قارچی واژن
تقریبا سهچهارم خانمها در طول زندگیشان، عفونت قارچی یا مخمری واژن را تجربه میکنند. این نوع خاص و رایج از عفونت تناسلی میتواند منجر به ایجاد حس سوزش در ناحیه داخلی و سطح بیرونی دستگاه تناسلی خانمها شود و عوارض دیگری مانند قرمزی و خارش محیط واژن را هم در پی داشته باشد.
عفونت ادراری
عفونت ادراری زمانی اتفاق میافتد که گروهی از باکتریها در محیط داخلی مجاری ادراری یا مثانه رشد کنند. یکی از شایعترین عوارض ابتلا به عفونت ادراری، سوزش واژن و احساس درد در ناحیه تناسلی، مخصوصا هنگام ادرار کردن است. در موارد ابتلا به عفونت ادراری ممکن است که شما در کنار سوزش محیط واژن با عوارض دیگری مانند تکرر ادرار، تب، تغییر رنگ ادرار به سمت صورتی یا قرمز، بوی شدید ادرار، یا حتی نیاز مداوم به توالت رفتن بدون داشتن ادرار مواجه شوید.
ابتلا به بیماری تریکومونیازیس
تریکومونیازیس جزو بیماریهای مقاربتی محسوب میشود که میزان شیوع آن در میان خانمها بیشتر از آقایان است. از مهمترین عوارض ابتلا به این بیماری مقاربتی میتوان به سوزش محیط داخلی و بیرونی واژن، خارش ناحیه تناسلی، بوی بد واژن و داشتن حس ناخوشایند هنگام ادرار کردن اشاره کرد.
ابتلا به سوزاک و کلامیدیازیس
سوزاک و کلامیدیازیس هم انواع دیگری از بیماریهای مقاربتی هستند که میتوانند در سنین جوانی و در اثر داشتن رابطههای جنسی خطرناک اتفاق بیفتند. شاید بتوان از مهمترین علایم ابتلا به این بیماریها به سوزش واژن و ترشحات غیرطبیعی اشاره کرد.
تبخال تناسلی
در برخی از موارد دیده شده است که علت سوزش واژن میتواند مستقیما به ابتلا به تبخال تناسلی برگردد. براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC) تقریبا یکششم آمریکاییهای ۱۴ تا ۴۹ ساله در طول زندگیشان، بیماری تبخال تناسلی را تجربه میکنند. این بیماری میتواند با علایم مشخصی مانند سوزش واژن، بوی بد واژن، تاولهای آبدار در ناحیه واژن، تب و درد در ناحیه تناسلی همراه باشد.
توصیه می کنیم مقاله { زگیل تناسلی از تشخیص تا درمان } را مطالعه فرمائید.
نزدیک شدن به دوران یائسگی
یکی دیگر از دلایل ابتلا به سوزش واژن که بسیاری از خانمهای میانسال نادیدهاش میگیرند، نزدیک شدن به دوران یائسگی است. یائسگی مستقیما باعث کاهش سطح استروژن در بدن خانمها میشود و این مساله میتواند ابتلا به خشکی واژن و سوزش واژن ناشی از آن را بهدنبال داشته باشد. از طرف دیگر، خانمهای نزدیک به سن یائسگی بهدلیل خشکی واژن بیشتر از محصولات روانکننده یا لوبریکانتها برای برقراری رابطه زناشویی بدون درد کمک میگیرند که همین محصولات روانکننده میتوانند عوارضی مانند حساسیت به ترکیبات شیمیایی و سوزش واژن را بهدنبال داشته باشند.
چه زمانی برای سوزش واژن به پزشک مراجعه کنیم؟
علت سوزش واژن در دوران بارداری یا سایر دورانهای زندگی یک خانم میتواند به عوامل ذکرشده بستگی داشته باشد. به عبارت سادهتر، علت خاصی برای سوزش واژن در دوران بارداری وجود ندارد اما زمانی که بحث مراجعه به پزشک پیش میآید، باید تاکید کنیم که هرچند برخی از انواع سوزش واژن برای درمان نیازی به مراجعه به پزشک ندارند، ولی خانمهای باردار باید در صورت مواجهه با هر گونه سوزش واژنی بلافاصله به پزشک مراجعه کنند. در موارد غیر از بارداری، اگر سوزش واژن شما بهدلیل تماس با محصولات فیزیکی، شیمیایی و هر گونه حساسیت تماسی دیگری بود، نیازی برای مراجعه به پزشک وجود نخواهد داشت و شما میتوانید تنها با حذف ترکیب حساسیتزا باعث رفع سوزش واژن شوید. در موارد دیگر و در شرایطی که سوزش واژن بهدلیل ابتلا به یک بیماری دیگر اتفاق افتاده بود، باید برای شناسایی علت و پیگیری درمان متناسب با آن حتما به پزشک مراجعه کنید.
۱۰ توصیه آسان و ارزان برای پیشگیری از سوزش واژن
- از مصرف مداوم دوش واژینال خودداری کنید.
- محیط واژن را با شویندههای شیمیایی مانند انواع شامپوها یا صابونها نشویید.
- اگر لباس زیرتان را با شوینده جدیدی شستید و دچار التهاب یا سوزش واژن شدید، نوع شوینده را عوض کنید یا لباسزیر را برای مدت طولانیتری آبکشی کنید. علاوه بر این، اتو کردن لباسزیر در پیشگیری از ایجاد حساسیت به شویندههای لباس هم موثر است.
- از تامپونها، نوارهای بهداشتی و دستمالتوالتهای معطر استفاده نکنید.
- از پوشیدن لباس زیر یا شلوار تنگ و چسبان و دارای الیاف مصنوعی خودداری کنید.
- بعد از رفتن به استخر یا شنا کردن در دریا و قبل از پوشیدن لباسهای خودتان حتما محیط واژن را با آب ساده کاملا شستوشو دهید و خشک کنید.
- در صورت استفاده از کاندوم جدید و ایجاد حس سوزش بعد از استفاده از آن باید بدانید که به آن محصول حساسیت دارید و باید بلافاصله کاندوم مصرفیتان را عوض کنید.
- اگر در اثر استفاده از روانکنندهها یا لوبریکانتها هنگام برقراری رابطه جنسی دچار حساسیت و سوزش واژن میشوید، بهتر است که از لوبریکانتهای برپایه آب کمک بگیرید.
- اگر همراه با سوزش واژن دچار علائم دیگری مانند خارش شدید و مداوم، ترشحات غیرطبیعی، بوی نامطبوع واژن، خونریزی واژن، احساس درد در ناحیه تناسلی یا بثورات پوستی غیرطبیعی در ناحیه واژن هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا راه درمان خودبهخودی یا پیشگیری معمولی برای این نوع از سوزشها وجود ندارد.
- اگر نزدیک دوران یائسگی هستید و از سوزش واژن به دلیل خشکی این ناحیه رنج میبرید، باید به پزشک مراجعه کنید تا مکملهای خوراکی یا موضعی هورمون استروژن برای شما تجویز شود.
درمان خانگی سوزش واژن
معمولا در مورد درمانهای خانگی سوزش واژن، نکات چندان زیادی مطرح نمیشود. درمانهای خانگی به همان روشهای پیشگیری که در مشکلات مشابه (مانند عفونت واژن، خارش واژن و مواردی از این قبیل) به آنها اشاره شد، محدود هستند. فقط نکته قابل توجه این است که اگر دچار سوزش واژن در اثر تماس واژن با ترکیبات شیمیایی یا محصولات فیزیکی مختلف شدید، باید علاوه بر حذف عامل آلرژیزا، تا جایی که میتوانید، در طول روز آب ساده بنوشید که غلظت ادرارتان کم شود. کاهش غلظت ادرار و ادرار کردن مداوم میتواند بهخودیخود عاملی برای رفع سریعتر سوزش واژنی باشد که در اثر تماس با ترکیبات شیمیایی یا فیزیکی اتفاق افتاده است. از طرف دیگر، اگر مبتلا به سوزش واژن هستید و دوره درمان را سپری میکنید، بهتر است که برای التیام محیط واژن و کاهش میزان سوزش در این ناحیه حتما روزی چند مرتبه ناحیه تناسلی را با آب خنک بشویید و سعی کنید که هنگام شستن دستتان را به این ناحیه نمالید تا باعث تحریک بیشتر نشوید. بعد از شستن واژن هم حتما محیط اطرافش را با یک دستمال نخی و سفیدرنگ کاملا خشک کنید و برای یک مدت کوتاه و تا بهبودی کامل شرایطتان سعی کنید که از دستمالتوالتهای رنگی، معطر و طرحدار استفاده نکنید.
منبع: HealthLine