خوب شی مرجع آنلاین آموزش طب سنتی ایران
مزاج شناسی فصل زمستان
مادربزرگ با سلیقه و دانایی داشتم که همیشه می گفت، “هر فصلی برای خودش آدابی دارد”
بزرگتر که شدم متوجه شدم آداب هر فصل یعنی درک و تطبیق کامل پیدا کردن با شرایط آن. یعنی چه باید بپوشم، چه بخورم، چقدر بخوابم، و حتی چه پرده هایی پشت پنجره ها آویزان کنم.
صندوقچه ی لباسهای زمستانی ما همیشه با اولین نسیم خنک باز می شد و بعد از کمی رقص و شیطنت روی بند رخت در باد پاییزی حیاط، جای لباسهای نخی و نازک بهاری و تابستانه را می گرفت. بعد طعم انگورهای به نخ کشیده شده ی شیرین تر ازعسل بود و مشت های مادربزرگم که پر از بادام و مغز گردو می شد و جیب های ما را پر می کرد. و تاکید مداوم او که بی کلاه توی حیاط نرویم…صبح ها حتما شیر و عسل گرم بخوریم و شبها دست و پایمای کوچکمان را با دقت بیشتری در لحاف پنبه ای بپیچانیم….
آنروزها این رفتار برای من شاید تنها به معنای بخشی از مراقبت های مادرانه ی پیرزنی مو سفید و مهربان بود. اما تک تک آن تاکیدات، غذاهای خاص روزهای پنجشنبه جمعه ی خانواده که طعم زمستانی گرم و شاد داشت، بوی خوش شلغم پخته های روی بخاری وقتی از مدرسه برمی گشتیم و دنبال یک خوردنی گرم بودم، و حتی تعویض جنس تشک و لحاف خوابیدنمان، حالا برای من معنای زندگی کاملا عالمانه، و ساختاری بسیار موشکافانه از جنس هستی شناختی دقیق دارد.
توصیه می کنیم مقاله {مجموعه مقالات هفت راز سلامت و سعادت} را مطالعه فرمائید.
بگذارید بیشتر توضیح بدهم.
چگونه از آفات زمستانی جان سالم بدر ببریم؟
اگر یادتان باشددر بحث مزاج شناسی و توجه به خصوصیات ذاتی محیطی که در آن زندگی می کنیم اشاره کردیم که فصل ها هم مانند هر چیز دیگر مزاج مخصوص به خود دارند.
درحقیقت همه ی آنچه در جهان هستی وجود دارد، و از عدم به دایره وجود پا می گذارد ذاتی دارد و مرکب از عناصری است که آنرا می سازد. این عناصر هر کدام خصلتی مخصوص به خودشان دارند و در ترکیب با یکدیگر و به نسبت های مختلف ترکیبی خود، ذات و خصلت و مزاجی جدید ایجاد می کنند که در زمان ارتباط با سایر موجودات در هستی، روی همدیگر اثر گذاشته و در نتیجه دنیای ما می شود دایره ای پر از گوی های هزار هزار رنگ که هر کدام با جنب و جوشی ذاتی در حال برخورد با همدیگر بوده و اثر رنگ خود را روی دیگر گوی ها باقی می گذارند. زیباست نه؟
واقعا همینطور است. در جهانی زندگی می کنیم که هیچ موجودی ایستا و منفعل در آن وجود ندارد و تک تک ذرات آن دارای حیات، نمو، تغییر و درنتیجه تاثیر گذاری روی سایر اجزاء هستند. شاید با کمی اغماض و به زبانی بسیار ساده بتوانیم بگوییم این همان حرکت جوهری ملاصدرای بزرگ است. و تفسیر این آیه ی بسیار زیبای قرآن کریم که فرمودند : ” کُلَّ یَوْم هُوَ فِى شَأْن ” الرحمن ۲۹
حالا سوال اینجاست که این جهان سراسر زندگی و حیات و تغییر ،آیا می تواند خاموش و بی اثر باشد؟ اصلا چیزی که اثر ندارد، مگر وجود دارد؟
پس هر آنچه هست، لاجرم حیاتی مخصوص به خود دارد. و هر چیزی که زنده است، از خودش اثری بجا می گذارد و با اطرافش ارتباط برقرار کرده و پیام حضور و وجودش را مخابره می کند. قطعا این پیام هم باید برآمده از ذات و خصلت ها و ویژگی های درونی آن موجود باشد. بقول قدیمی ها، از کوزه همان برون تراود که در اوست.
خب… فصل ها و پاییز و زمستان هم یک عارضه ی وجودی از هستی بی انتها و زیباست است. درواقع گردش زمین و ستارگان و خورشید و ماه و نحوه تنظیم و قرار گرفتن آنها در مدار معین و نسبت آنها با محور زمینی که کاملا هم دایره نیست، باعث می شود تاثیر نور و گرمای خورشید بر زمین و تاثیر بیضی بودن زمین و چرخش آن بدور محور خودش در زمانهای مختلف متفاوت باشد و این تفاوت، تاثیر مستقیم بر ایجاد فصل های زمین دارد.
توصیه می کنیم مقاله {بررسی تدابیر بیماری همورئید یا بواسیر در طب ابن سینایی} را مطالعه فرمائید.
اگر کسی از مبحث مزاج شناسی هم اطلاعی نداشته باشد با حس غریزی خود می تواند بگوید که قطعا در ابتدای زمستان همان حال و هوای روحی و جسمی که در آغاز فصل بهار حس می کند را ندارد. میزان خواب آلودگی در ابتدای زمستان با ظهر های گرم و نفس گیر تابستان در همه ی مردم متفاوت است و میزان شادابی و نشاط و احساس عشق در ابتدای بهار با روزهای باران خورده ی سرد و دلگیر پاییز قطعا متفاوت است.
این موضوع به سادگی یعنی درک غریزی تفاوت میان فصل ها. جانداران دیگر مثلا پرندگان، با ساعت بیولوژیکی که خداوند در وجودشان تعبیه کرده، بشکل غریزی زمان رسیدن پاییز و فصل کوچ را با اولین نسیم سرد شمالی حس می کنند و بار سفر می بندند. شاید باورتان نشود اما من تغییر فصل و گذر زمان را از رنگ و روی درخت بید مجنون کنار حوض حیاط خانه مان می فهمم. برگهای سبز و تابستانی آن، در اوج مرداد ماه ناگهان خانه تکانی می کنند و در شرایطی که اصلا انتظار پاییز را نداریم کمی زرد می شوند. اینطور وقتها مادر بزرگم با لهجه شیرین اصفهانی اش می گوید درخت دارد پاییز می کند. ابتدای شهریور هم نیمی از برگهای درخت با هر نسیمی در باد بین زمین و آسمان غوطه می خورند و ناگهان اوایل مهر، تمام درخت سرمازده و رنجور، شاخه هایش را برای بارشهای زمستانی آماده می کند. اگر کمی دل به طبیعت اطرافمان بدهیم به وضوح می توانیم نبض طبیعت اطرافمان رابگیریم و حتی بخواب رفتنشان را حس کنیم. باور کنید نبض درختان در بهار تند تر می زند. باور نمی کنید؟
مزاج شناسی زمستان، چگونه در هوای زمستان، با زمستان زندگی کنیم؟
خلاصه اینکه تمام موجودات زنده خصلت ذاتی و به عبارت دیگر مزاج فصلها و محیط زندگی شان را بخوبی درک کرده و متناسب با آن مسیر زندگی خود را تنظیم می کنند. البته ما انسانهای هوشمند و بشدت متفکر، و به همان اندازه مغرور و غافل، با تکیه اشتباه بر تکنولوژی و دانش اندکمان، و البته محصور در زندگی قالبی، ماشینی و یکدستی که بی توجه به تمام شرایط و تغییرات زندگی برای خودمان ساخته ایم، اغلب راه خودمان را می رویم. خانه های ما در بهار و زمستان تفاوت زیادی با هم ندارد. پنجره های همیشه بسته ی دوجداره، دمای اتاق که تا بالاترین سطح همیشه آنرا گرم نگه می داریم، وسایل زندگی مان از قبیل فرش و رختخواب که همیشه و در تمام فصل ها یکسان است و لیست غذاهای مورد استفاده مان هم بدون توجه به زمان تولید یا به ثمر رسیدن مواد آن، تقریبا یکسان و بدون تغییر است. در زمستان سالاد کاهو و خیار می خوریم و در تابستان هم. در بهار غالب غذایمان مرغ و برنج و کمی گوشت است و در پاییز هم همان. تنها چیزی که نشانه ی تغییر فصلها در ما است شاید شال و کلاه و چکمه ی زمستانی ما باشد که مجبوریم برای روزهای برفی و بارانی با خود همراه داشته باشیم. که البته آنهم برای طی کردن فاصله پارکینگ تا ماشینمان، و فاصله پیاده شدنمان از ماشین در محل کار و رفتن به ساختمانی گرم و پر از لامپهای نئون، خیلی ضروری به نظر نمی رسد.
راستی تا بحال پرنده ای مانند مرغ عشق یا طوطی در خانه داشته اید؟ دقت کرده اید در زمستانها که روزها کوتاهتر می شود و حدود ساعت پنج، آفتاب که غروب می کند، پرنده ی شما هم شروع می کند به چرت زدن و خوابیدن؟ با اینکه هنوز تمام چراغهای منزل روشن است، ساعت بیولوژیک مغز پرنده پیام آرامش و خواب صادر می کند و شما حتی بزور هم نمی توانید پرنده تان را بعد از این ساعت وادار به سرو صدا و شادابی کنید. در حالی که طول روز در تابستانها باعث می شود طوطی شما تا حوالی ساعت نه شب جیغ زنان و فریاد کشان، لای درختان پاسیوی خانه در حال ورجه وورجه و بالا و پریدن باشد.
پس اگر انسانی هوشیار و دقیق باشیم و بخواهیم زندگی سالم و سلامتی داشته باشیم باید با توجه به تاثیر مستقیم وضعیت آسمان و زمین، متوجه تغییر ایام و محیط خود شده و خود را با شرایط حقیقی آن تطبیق داده و مطابق خصوصیات ذاتی آن تمام ابعاد جذبی و دفعی بدن خود را تنظیم کنیم.
خب حال با این مقدمه، می خواهیم به سراغ مزاج شناسی زمستان برویم. واین یعنی اینکه در مرحله اول بخوبی بدانیم فصل زمستان چه خصوصیاتی دارد و درست مانند طبیعت اطرافمان،چه تغییراتی در بدن و روح و روان ما ایجاد می کند. در مرحله ی بعد هم خودمان را به تدابیری مسلح کنیم که نه تنها در سلامت کامل بتوانیم از فصلی زیبا و دوست داشتنی لذت ببریم، بلکه با اعتماد به حکمت حکما و علمی که قرنها در آزمایشگاه زندگی آزموده شده است، از ایام عمرمان بی هیچ بیماری و دلتنگی بهترین استفاده را بکنیم.
توصیه می کنیم مقاله {علت سرد مزاجی زنان، پیشگیری و درمان در طب طبیعی} را مطالعه فرمائید.
این موارد، چیزی است که در قسمت دوم این مقاله به تشریح آن بطور مفصل خواهیم پرداخت.
