آنچه باید درباره ویروس مشهور این روزها بدانید
کرونا ویروس جدید ۲۰۱۹ (۲۰۱۹-nCoV) نوعی ویروس کرونا و علت شیوع بیماری تنفسی است. کرونا ویروس اولین بار در ووهان چین شناسایی شده است. در اوایل دوران شیوع این ویروس، به نظر میرسید که بسیاری از بیماران مبتلا در ووهان به بازار بزرگ غذاهای دریایی و حیوانی ارتباط دارند و دانشمندان بهخاطر این ارتباط گمان میکردند که ویروس کرونا از حیوان به انسان سرایت کرده است. با گزارشهای بعدی معلوم شد که تعداد زیادی از این بیماران با بازار غذاهای حیوانی ارتباطی نداشتهاند و میشد نتیجه گرفت ویروس کرونا از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. هنوز هم بهطور قطعی معلوم نیست که کرونا ویروس جدید ۲۰۱۹ چگونه به این راحتی در حال گسترش بین مردم جهان است.
توصیه می کنیم مقاله {تدابیر بهداشت و سلامت در فصل زمستان} را مطالعه فرمائید.
ویروس کرونا چیست؟
کروناویروس خانوادۀ بزرگی از ویروسها است که در میان بسیاری از گونههای مختلف حیوانات از جمله احشام، شتر، گربه خفاش شایع است. کروناویروسهای حیوانی بهندرت میتوانند انسانها را آلوده کنند و سپس در شکلهای خاصی از این ویروس (مانند مرس و سارس) بین انسانها پخش شوند.
کرونا ویروسهای انسانی برای اولین بار در دهۀ ۱۹۶۰ میلادی شناسایی شد، اما دانشمندان هنوز با قطعیت نمیدانند که منشأ این ویروسها چیست. نام «کرونا» هم از شکل تاجمانند این ویروسها میآید. کروناویروس در بعضی موارد (و نه تمام موارد) هم حیوانات و هم انسانها را آلوده میکند.
دانشمندان دربارۀ گسترش فردبهفرد کرونا ویروس میان انسانها گمان میکنند که این اتفاق عمدتاً از طریق قطرات تنفسی مربوط به سرفهها یا عطسههای فرد مبتلا شکل میگیرد؛ یعنی شبیه به نحوۀ پخش شدن آنفلولانزا و دیگر پاتوژنها یا عوامل بیماریزای تنفسی.
انواع کرونا ویروس انسانی
کروناویروس بهطور کلی چهار زیرگروه اصلی دارد که با نامهای آلفا، بتا، گاما و دلتا شناخته میشوند. کروناویروسهای انسانی هفت مورد هستند که قابلیت آلوده کردن انسانها را دارند:
کروناویروسهای انسانی شایع
- ۲۲۹E (آلفا)
- NL64 (آلفا)
- OC43 (بتا)
- HKU1 (بتا)
کروناویروسهای انسانی دیگر
- نوع MERS که در زیرگروه کروناویروس بتا قرار میگیرد و باعث ابتلا به سندرم تنفسی خاورمیانه میشود.
- نوع SARS که در زیرگروه کروناویروس بتا قرار میگیرد و باعث سندرم تنفسی حاد شدید میشود.
- کروناویروس جدید ۲۰۱۹ (۲۰۱۹-nCoV)
این احتمال وجود دارد که انسانها در هر بخشی از کرۀ زمین به کرونا ویروسهای انسانی شایع مبتلا شوند. اما گاهی کروناویروسهایی که حیوانات را آلوده میکنند، این قابلیت را دارند که تکامل یابند، انسانها را آلوده کنند و به نوع جدیدی از کروناویروس انسانی تبدیل شوند. نمونۀ اخیر و مورد توجهی که چنین شرایطی را دارد، همین کروناویروس جدید ۲۰۱۹ است.
منشأ کروناویروس جدید ۲۰۱۹ چیست؟
مقامات مسئول هنوز از منبع یا منشأ این ویروس مطمئن نیستند و نمیدانند که کروناویروس جدید چطور به این راحتی گسترش مییابد. در اوایل شیوع کروناویروس جدید، خفاشها به عنوان منشأ احتمالی این ویروس مطرح شدند اما یکی از تحقیقات اخیر در این زمینه، مارها را نیز منشأ احتمالی کروناویروس جدید معرفی میکند. تحقیقات تکمیلی در این مورد همچنان ادامه دارد، اما بازار خوراکهای حیوانی در ووهان چین از زمان شروع این ماجرا بسته شده و قرنطینه شده است.
توصیه می کنیم مقاله {هفت راز سلامت و سعادت} را مطالعه فرمائید.
علائم ابتلا به کروناویروس جدید
در موارد تاییدشدۀ ابتلا به کرونا ویروس جدید ۲۰۱۹، وضعیت بیماران متفاوت و متنوع است؛ از وضعیت بیماری خفیف تا وضعیت بیماری شدید و مرگ. علائم اصلی این نوع از کروناویروس به این ترتیب است:
- تب
- سرفه
- تنگی نفس
مسئولان مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC) تا این لحظه بر این باورند که علائم کروناویروس جدید میتواند حداقل با گذشت ۲ روز از آلودگی و یا حداکثر پس از گذشت ۱۴ روز از آلودگی نمایان شود.
راههای انتقال کروناویروس جدید
کروناویروس انسانی عمدتاً از از فرد آلوده به این ویروس به افراد سالم منتقل میشود. راههای انتقال کروناویروس عبارتند از:
- انتقال از طریق هوا (به واسطه سرفه و عطسه)
- تماس شخصی نزدیک مانند لمس کردن یا دست دادن
- لمس کردن سطوح یا اشیای آلوده به کروناویروس و بعد لمس کردن دهان، بینی و چشمها بدون شستن دستها
- آلودگی مدفوعی (بهندرت اتفاق میافتد)
چگونه از ابتلا به کرونا ویروس جدید پیشگیری کنیم؟
در حال حاضر هیچ واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به کروناویروس جدید وجود ندارد. بهترین راه برای پیشگیری از مبتلا شدن به این ویروس، جلوگیری از تماس یا قرار گرفتن در معرض آن است. با این حال، مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا اقدامات پیشگیرانۀ زیر را برای جلوگیری از شیوع همۀ ویروسهای تنفسی پیشنهاد میکند:
- خودداری از لمس کردن چشمها، بینی و دهان، خصوصاً با دستهای شستهنشده.
- خودداری از تماس نزدیک با افرادی که مریض هستند.
- در خانه ماندن، در صورت احساس بیماری و کسالت.
- استفاده از دستمال یا هر پوشش مناسب دیگری برای جلوگیری از پخش شدن عطسه یا سرفه.
- دور انداختن دستمال آلوده به عطسه یا سرفه.
- شستن و ضدعفونی کردن اشیا و سطوحی که مکرراً در معرض تماس هستند (مانند دستگیره درها و…).
درمان کروناویروس جدید فعلاً هیچ درمان ضدویروسی خاصی برای کروناویروس جدید ۲۰۱۹ وجود ندارد. افراد مبتلا به این ویروس باید تحت مراقبتهای نظارتی و حمایتی قرار بگیرند تا علائم بیماری آنها تسکین پیدا کند. در موارد شدید هم این مراقبتها شامل تقویت عملکرد اندامهای حیاتی بدن میشود.
افرادی که گمان میکنند شاید در معرض کروناویروس جدید ۲۰۱۹ قرار گرفته باشند، باید فوراً با مراکز مراقبتهای بهداشتی تماس بگیرند.
توصیههای عمومی سازمان بهداشت جهانی دربارۀ کروناویروس جدید ۲۰۱۹
توصیههای عمومی سازمان بهداشت جهان (WHO) به منظور کاهش قرار گرفتن در معرض کروناویروس جدید و انتقال بیماری:
- دستها را مرتب و منظم با استفاده از صابون و آب بشویید. اگر به آب و صابون دسترسی نداشتید از محلولهای ضدعفونیکننده بر پایه الکلاستفاده کنید.
- وقتی که سرفه یا عطسه میکنید، جلوی دهان و بینی را با دستمال، پوششهای مناسب دیگر و در صورت لزوم آرنج لباس بپوشانید.
- دستمال آغشته به سرفه یا عطسه را بلافاصله دور بیندازید و دستها را بشویید. لباس آلوده به سرفه و عطسه باید هرچه زودتر شسته شود.
- از تماس نزدیک با هر فردی که به نظر میرسد مریض است یا تب و سرفه دارد، خودداری کنید.
- اگر تب دارید، سرفه میکنید یا بهسختی نفس میکشید،سریعاً به اولین مرکز مراقبتهای بهداشتی مراجعه کنید. ضمن اینکه باید سوابق سفرهای اخیرتان را در اختیار آنها قرار دهید.
- وقتی به هر دلیلی به مناطقی میروید که سابقۀ ابتلا به کروناویروس جدید را دارد، از تماس مستقیم و محافظتنشده با حیوانات زنده و حتی سطوح عمومی مشکوک به تماس با حیوانات خودداری کنید.
- از مصرف محصولات حیوانی خام یا نیمپز خودداری کنید. ضمن اینکه باید در تماس با گوشت یا شیر خام و همچنین اندامهای احشایی حیوانات با احتیاط عمل کنید تا مانع انتقال آلودگی به مواد غذایی دیگر شوید. رعایت کردن همۀ اصول ایمنی غذایی هم ضرورت زیادی دارد.
توصیه می کنیم مقاله {علت سوزش واژن، پیشگیری و درمان} را مطالعه فرمائید.
پاسخ سازمان بهداشت جهانی به پرسش های رایج
- آیا ممکن است که حیوانات خانگی هم به کروناویروس جدید مبتلا شوند و این ویروس را پخش کنند؟
در حال حاضر، هیچ مدرکی مبنی بر آلوده شدن حیوانات خانگی مانند سگها و گربههای خانگی به کروناویروس جدید وجود ندارد. با این حال، جدی گرفتن این اصل مهم بسیار مفید است: شستن دستها با آب و صابون پس از تماس با حیوانات خانگی. این کار از شما در مقابل ویروسهای مختلفی مانند سالمونلا و ای.کولی که میتوانند بین انسانها و حیوانات خانگی گسترش پیدا کنند، محافظت میکند.
- آیا کروناویروس جدید، افراد سالمند را تهدید میکند؟ آیا جوانان نیز مستعد ابتلا به این ویروس هستند؟
انسانها در هر ردۀ سنی ممکن است به کروناویروس جدید مبتلا شوند. البته به نظر میرسد که افراد سالمند و افراد مبتلا به مشکلات پیشینی (مانند آسم، بیماری دیابت و بیماریهای قلبی) پس از تماس با کروناویروس جدید مستعد ابتلا به حالت شدیدتری از بیماری خواهند بود.
سازمان بهداشت جهانی به همۀافراد در همۀ گروههای سنی توصیه میکند که به منظور محافظت از خودشان در مقابل کروناویروس جدید، حتماً توصیههای عمومی منتشرشدۀ این سازمان را جدی بگیرند.
- آیا آنتیبیوتیکها در جلوگیری از ابتلا به کرونا ویروس جدید و درمان آن تاثیری دارند؟
نه، آنتیبیوتیکها نمیتوانند علیه این ویروسها کارکردی داشته باشند. دلیلش این است که کروناویروس جدید نوعی ویروس است و آنتیبیوتیکها که برای مقابله با باکتریها طراحی شدهاند، توانایی پیشگیری و درمان این ویروس را ندارند. با این حال، اگر کسی به دلیل ابتلا به کروناویروس جدید ۲۰۱۹ در بیمارستان بستری شود، ممکن است که با توجه به احتمال عفونتهای همزمان، آنتیبیوتیک هم دریافت کند.
- آیا داروهای خاصی برای پیشگیری و درمان کرونا ویروس جدید وجود دارند؟
تا به امروز، هیچ داروی خاصی برای پیشگیری از ابتلا به کرونا ویروس جدید ۲۰۱۹ یا درمان آن یافت نشده است. با این حال، افراد مبتلا به این ویروس باید تحت مراقبتهای لازم و مناسب قرار بگیرند تا علائم کروناویروس جدید تسکین پیدا کند. البته درمانهای خاصی هم در حال بررسی و طراحی هستند و از طریق آزمایشهای بالینی ارزیابی خواهند شد. سازمان بهداشت جهانی همواره در سرعت بخشیدن به تحقیقات علمی و تقویت تلاشهای اثرگذار در این زمینه، نقش حمایتی دارد.