خوب شی مرجع آنلاین آموزش طب سنتی ایران
این‌که قبل، حین و بعد از دوره قاعدگی دچار خارش واژن شوید، طبیعی است. این خارش معمولاً در بافت داخلی واژن یا در بافت بیرونی آن، یعنی در اطراف واژن یا لبه‌های آن یا حتی به‌طور کلی در ناحیۀ اندام تناسلی، احساس می‌شود. خارش واژن علت‌های احتمالی مختلفی هم دارد که متناظر با این علل، توصیه‌ها و راهکارهای درمانی نیز پیشنهاد می‌شود. به همین ترتیب، خارش واژن در دوران بارداری نیز بسیار شایع است و برای کاهش شدت و حدت این مشکل، توصیه‌ها و راهکارهای درمانی متنوعی وجود دارد. این مطلب، ابتدا شما را با علل و راه‌حل خارش واژن در دوران قاعدگی و سپس با علل و راه‌حل خارش واژن در دوران بارداری آشنا می‌کند.
توصیه می کنیم مقاله {علت سوزش واژن، پیشگیری و درمان} را مطالعه فرمائید.
۱. انواع عفونت‌های واژن
عفونت‌های واژن در حوالی قاعدگی یکی از شایع‌ترین علل خارش واژن به شمار می‌رود. شایع‌ترین این عفونت‌ها عبارتند از:
عفونت مخمری
- علائم: خارش،تورم در ناحیه اطراف واژن، احساس سوزش در حین ادرار یا آمیزش جنسی، درد، قرمزی، بثورات پوستی، ترشحات خاکستری مایل به سفید و شبیه به پنیر دلمه‌شده در واژن
- درمان: عفونت‌های مخمری واژن معمولاً با استفاده از داروهای ضدقارچ موضعی یا خوراکی قابل درمان هستند. این داروها معمولاً بدون نسخه فروخته می‌شوند. البته اگر به این عفونت مبتلا شدید، حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
واژینوز باکتریایی
- علائم: ترشحات سبزمانند، زرد یا خاکستری در واژن، خارش، احساس سوزش در حین ادرار، درد
- درمان: افرادی که به واژینوز باکتریایی مبتلا می‌شوند، باید سریعا به پزشک مراجعه کنند، به این دلیل که این بیماری قطعا به درمان آنتی‌بیوتیکی نیاز دارد.
تریکومونیازیس
- علائم: خارش، احساس سوزش در حین ادرار یا آمیزش جنسی، ترشحات کف‌مانند همراه با بوی ناخوشایند، خون‌ریزی از واژن یا لکه‌بینی، تکرر ادرار
- درمان: تریکومونیازیس هم با کمک آنتی‌بیوتیک‌ها قابل درمان است. پس اگر علائم ابتلا به این بیماری را داشتید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
توصیه می کنیم مقاله {سرد مزاجی زنان از تشخیص تا درمان} را مطالعه فرمائید.
۲. تحریک شدن واژن
اگر در طول دورۀ قاعدگی اغلب از احساس خارش واژن رنج می‌برید، ممکن است که پدهای بهداشتی یا تامپون‌هایی که استفاده می‌کنید، در این مشکل نقش داشته باشند. پدهای بهداشتی در بعضی افراد باعث تحریک واژن شوند و بثورات پوستی ایجاد کنند، خصوصاً اگر پدها ترکیبات تحریک‌کننده داشته باشند.
تامپون‌ها نیز می‌توانند به‌واسطۀ خشک کردن واژن باعث خارش شوند. برای جلوگیری از بروز این اتفاق، می‌توانید تعداد دفعات تعویض تامپون‌ها را بیشتر کنید و از تامپون‌هایی که قابلیت جذب قوی دارند (مگر در موارد خاص) استفاده نکنید. گزینۀ مطلوب دیگر، استفاده از پدهای بهداشتی به‌جای تامپون‌ها است.
می‌توانید به‌جای تامپون‌ها و پدهای بهداشتی یک‌بار مصرف، از کاپ‌های قاعدگی یا پدهای قابل شست‌وشو و چندبارمصرف هم استفاده کنید.
محصولات دیگری هم هستند که می‌توانند باعث خارش واژن شوند. برای مثال، صابون‌های معطر و شامپوهای حمام می‌توانند اسیدیتۀ واژن را تغییر دهند. در واقع، رایحه‌ها و مواد افزودنی موجود در این محصولات، این قابلیت را دارند که پوست حساسیت‌پذیر ناحیه تناسلی را تحریک کنند. همین موضوع می‌تواند به خارش واژن و دیگر علائم آزاردهنده منتهی شود.
علاوه‌بر در نظر گرفتن همۀ این نکات، در پایان هر بار حمام رفتن باید ناحیۀ تناسلی را با آب گرم تمیز کنید و شست‌وشو دهید تا ذرات مواد شوینده به‌طور کامل از واژن جدا شوند و در این ناحیه باقی نمانند. البته متخصصان می‌گویند که در حین انجام دادن این کار لازم نیست که درون واژن را شست‌وشو دهید چون بافت درونی واژن به‌طور طبیعی خودش این کار را انجام می‌دهد. ضمن این‌که اگر می‌خواهید از صابون برای شستن ناحیه بیرونی اندام تناسلی استفاده کنید، باید سراغ محصولات ملایم، بی‌رنگ و بدون عطر بروید، هرچند که اساسا انجام دادن چنین کاری حتی با محصولات ملایم هم ضرورتی ندارد.
۳. افسرده‌خویی یا ملال پیش از قاعدگی
این اختلال دارای علائم جسمانی و روانی خاصی است که شباهت زیادی به علائم سندرم پیش از قاعدگی دارند، اما بسیار شدیدتر.
- علائم روانی: افسردگی، اضطراب، خشم و تحریک‌پذیری عصبی، هجوم گریه، حملات هراس (پانیک)، تمایل به خودکشی
- علائم جسمانی: خارش واژن، سرگیجه، سردرد، مشکلات خواب، آکنه، خستگی، درد عضلانی یا مفصلی، حساسیت‌پذیری پستان‌ها، گرفتگی عضلات، حالت تهوع، اسهال و استفراغ
راهنمای خانگی رفع خارش واژن
- پوشیدن لباس زیر نخی، شُل و نسبتاً گشاد و خودداری از پوشیدن شلوارهای تنگ و جوراب‌شلواری‌ها و هر نوع پوشش مشابه دیگر
- خودداری از شست‌وشوی داخل واژن با استفاده از آب پُرفشار و شستن ناحیۀ بیرونی واژن بدون محصولات شویندۀ معطر و غلیظ
- استفاده از پدهای بهداشتی غیرمعطر و قابل شست‌وشو و پوشیدن لباس زیر جاذب
- استفاده از کرم هیدروکورتیزون که بدون نسخۀ هم به فروش می‌رسد (این کرم باید به صورت موضعی برای پوست بیرونی اندام تناسلی استفاده شود و هرگز نباید وارد بافت داخلی واژن شود).
خارش واژن در دوران بارداری
خانم‌های باردار معمولاً در بخشی از دوران بارداری با خارش واژن مواجه می‌شوند و گاهی اوقات از این بابت احساس نگرانی می‌کنند. با این حال، خارش واژن در دوران بارداری معمولاً طبیعی و شایع است، اما گاهی مشکلات خاص باعث خارش واژن می‌شوند. عوامل بسیاری می‌توانند باعث خارش واژن در دوران بارداری شوند. بعضی از این عوامل با تغییرات بدن در دوران بارداری مرتبط است و بعضی از آنها نیز هیچ ربطی به بارداری ندارند. شایع‌ترین علت‌های خارش واژن در دوران بارداری عبارتند از:
عفونت‌های واژن
- عفونت مخمری
- واژینوز باکتریایی
افزایش ترشحات واژن
ممکن است میزان ترشحات واژن و مخاط دهانۀ رحم در دوران بارداری افزایش یابد. تغییرات هورمونی در کنار نرم شدن دیواره‌‌های واژن و دهانۀ رحم باعث چنین اتفاقی هستند.
ترشحات واژن به‌طور طبیعی برای محافظت از واژن در برابر عفونت ساخته شده‌اند، اما همین ترشحات می‌توانند پوست لایۀ بیرونی واژن را تحریک کنند و باعث قرمزی و خارش آن شوند.
خشکی واژن
تغییرات هورمونی در دوران بارداری در بعضی از خانم‌های باردار باعث خشکی واژن می‌شود. قرمزی و التهاب واژن در کنار احساس درد هنگام آمیزش جنسی هم می‌توانند از پیامدهای خشکی واژن باشند.
کمبود پروژسترون هم در بعضی از خانم‌های باردار باعث خشکی واژن می‌شود. با توجه به این‌که این هورمون برای پایدار بودن بارداری ضروری است، در صورت مواجهه با خشکی واژن حتماً این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
حساسیت به محصولات
واژن در دوران بارداری از خون اشباع می‌شود و همین حالت می‌تواند حساسیت‌پذیری پوست واژن را بیشتر از حالت عادی کند. به همین دلیل هم بعضی از محصولاتی که قبل از شروع دوران بارداری هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کردند، در این دوران می‌توانند باعث خارش و قرمزی واژن شوند، از جمله شوینده‌های مختلف مانند شامپوی بدن و صابون.
عفونت مجاری ادراری
رحم در بالای مثانه قرار دارد و با توجه به این‌که رحم در دوران بارداری دچار انبساط می‌شود، فشار بیشتری بر مثانه وارد می‌آورد. همین اتفاق می‌تواند دفع ادرار را دچار مشکل کند و باعث ابتلا به عفونت مجرای ادراری شود. به همین دلیل است که خانم‌های باردار اساساً خیلی بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت مجرای ادراری قرار دارند.
علائم: نیاز ناگهانی به دفع ادرار و تکرر ادرار، درد در ناحیه زیر شکم، خارش و سوزش واژن، مشاهدۀ خون در ادرار و احساس درد در حین آمیزش جنسی.
خارش کبدی
کلستاز یا خارش بارداری می‌تواند ریشه کبدی نیز داشته باشد. این خارش عمدتاً در اواخر دوران بارداری اتفاق می‌افتد. دلیل ابتلا به کلستاز هنوز کاملا روشن نشده است، اما متخصصان فکر می‌کنند که ژنتیک و هورمون‌های بارداری در شکل‌گیری این مشکل نقش دارند.
کلستاز بارداری باعث خارش شدید در کف دست‌ها و کف پاها می‌شود، اما این خارش می‌تواند به مرور زمان همۀ بدن را درگیر کند و ناحیۀ واژن را هم آزار بدهد. البته بثورات پوستی و قرمزی در کلستاز بارداری اتفاق نمی‌افتند.
عفونت‌های مقاربتی
خارش واژن می‌تواند از علائم اولیۀ ابتلا به عفونت‌های مقاربتی مانند تبخال دستگاه تناسلی، HPV و تریکومونیازیس باشد. افراد مبتلا به عفونت‌های مقاربتی همچنان می‌توانند باردار شوند یا در دوران بارداری به این عفونت‌ها مبتلا گردند. با توجه به این‌که ممکن است عفونت‌های مقاربتی هیچ علامتی نداشته باشند، بسیار مهم است که هر گونه تغییر مشکوک یا نگرانی احتمالی را به پزشک اطلاع دهید.
اگر این عفونت‌ها دارای علائم باشند، فرد بیمار معمولاً چنین علائمی را تجربه خواهد کرد: بثورات پوستی، احساس سوزش، زگیل، تب، ترشحات واژن و علائم شبیه به آنفلوآنزا.
عفونت‌های مقاربتی می‌توانند برای فرد باردار و نوزادش اثرات شدیداً منفی و مخربی داشته باشند، اما خانم‌های باردار می‌توانند این بیماری‌ها را در دوران بارداری هم تحت درمان قرار دهند و خطرات احتمالی را دفع کنند.
توصیه می کنیم مقاله {هفت راز سلامت و سعادت، راز اول، مزاج شناسی} را مطالعه فرمائید.
درمان خارش واژن در دوران بارداری
- داروهای ضدقارچ بدون نسخه
- استفاده نکردن از محصولات محرک
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- کورتیکواستروئیدها (کرم‌های ضدخارش موضعی)
- داروهای صفرابر یا ضدکلستاز (در موارد ابتلا به کلستاز بارداری)
پیشگیری از خارش واژن در دوران بارداری
جلوگیری کامل و مطلق از خارش واژن در دوران بارداری واقعاً می‌تواند دشوار باشد، اما اقدامات پیشگیرانه می‌توانند به پیشگیری از این مشکل کمک کنند:
- با خوردن ماست‌های پروبیوتیک سعی کنید که اسیدیتۀ واژن را در محدوده سالم نگه دارید. دربارۀ استفاده از مکمل لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس با پزشک خودتان مشورت کنید.
- لباس زیر نخی یا تهیه‌شده از دیگر الیاف مشابه بپوشید.
- از پوشیدن لباس‌های تنگ (حتی نازک) خودداری کنید.
- لباس‌های نمناک‌شده در اثر فعالیت بدنی را سریعاً عوض کنید.
- از مصرف محصولات معطر، حاوی ترکیبات شیمیایی و ترکیبات محرک خودداری کنید.
- بهداشت عمومی را کاملاً رعایت کنید و این نکته را خصوصاً پس از بیرون آمدن از حمام بسیار جدی بگیرید.
- از آب پُرفشار دوش برای تمیز کردن واژن استفاده نکنید چون این کار می‌تواند pH طبیعی واژن را از حالت متعادل خارج کند.
- سعی کنید که استرس و اضطراب خودتان را با کمک تکنیک‌های کاهش استرس و سرگرمی‌های مختلف کاهش دهید.
منبع: Health Line
