ناگفتههای بوتاکس
کلستریدیوم بوتولینوم، باکتری قدرتمندی است که بوتاکس از آن مشتق شده و در بسیاری از زمینههای طبیعی مانند خاک، دریاچهها و جنگلها یافت میشود. این باکتری همچنین در دستگاه گوارشی پستانداران و ماهیها و حتی آبشش و دیگر اندامهای خرچنگها و صدفها نیز یافتشدنی است.
این منشأهای طبیعی کلستریدیوم بوتولینوم معمولاً مشکلساز نیستند. مشکل زمانی ایجاد میشود که هاگهای کلستریدیوم بوتولینوم به سلولهای رویشی تبدیل شوند و تعداد سلولها رو به افزایش بگذارد. در مرحلۀ خاصی، این باکتری سم بوتولینوم تولید میکند که نوعی نوروتوکسین (سم یا زهر عصبی) است و به بیماری فلجکننده و شدید بوتولیسم میانجامد که حتی در مواردی میتواند منجر به مرگ شود.
نوروتوکسینها اساساً سیستم عصبی را هدف میگیرند و باعث اختلال در فرآیندهای سیگنالرسانی مهمی میشوند که باید امکان برقراری ارتباط مؤثر و مناسب را برای سلولهای عصبی فراهم کنند.
بوتاکس از نظر پزشکی برای معالجۀ بعضی از مشکلات عضلانی و مقابله با تعریق بیش از حد زیربغل و از نظر زیبایی برای رفع چین و چروکها از طریق فلج کردن موقتی عضلات کاربرد دارد.
توصیه می کنیم مقاله {لیزر کردن موهای زائد، باید و نبایدها} را مطالعه فرمائید.
بوتاکس کن، زیباتر شو!
اگرچه بوتاکس نوعی سم قوی به شمار میرود، اما در صورت استفادۀ صحیح، کارایی آن برای انسانها مثبت واثربخش است. بوتاکس زیبایی حاوی سم بوتولینوم نوع آ، آلبومین انسانی (پروتئین موجود در پلاسمای خون انسان) و سدیم کلراید است.
بوتاکس از منظر زیبایی برای صاف کردن موقتی خطوط اخم،یعنی همان خطوط بین ابروها استفاده میشود. خطوط اخم میتوانند شما را عصبانی، خسته یا ناراحت نشان بدهند. سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از بوتاکس زیبایی را فقط برای این کار و فقط برای این ناحیه از صورت تأیید کرده است، اما معمولاً در نقاط مختلف جهان از این بوتاکس برای صاف کردن خطوط پیشانی، چروک پنجهکلاغی، چروکهای گوشۀ دهان و خطوط خنده استفاده میشود.
خطرها و عوارض جانبی بوتاکس
بهطورکلی بدن بهخوبی تزریق سم بوتولینوم را تحمل میکند و عوارض جانبی آن کم است اما در موارد نادر، ممکن است که فرد دریافتکننده از نظر ژنتیکی مستعد باشد و واکنشی غیررایج، خفیف و زودگذر به این دارو نشان دهد.. حدود ۱ درصد از افراد دریافتکنندۀ سم بوتولینوم نوع آ، آنتیبادیهایی علیه این سم در بدنشان شکل میگیرد که درمانهای بعدی را بیاثر میکند.
در کنار اثرات برنامهریزیشده، سم بوتولینوم میتواند اثرات ناخواستهای هم ایجاد کند که عبارتند از:
- درد خفیف، تورم موضعی (تجمع مایعات) و یا اریتم (قرمز شدن پوست) در محل تزریق
- بیحسی
- سردرد
- احساس مریضی و ناخوشی عمومی
- حالت تهوع خفیف
- ضعیف شدن یا فلج شدن موقتی عضلههای نزدیک به محل تزریق
- افتادگی خفیف پلک بالایی یا ابروها
- ضعیف شدن پلک پایینی یا حتی عضلۀ کنترلکنندۀ حرکت چشم
- دیسفاژی یا اختلال در بلع غذا
- ضعیف شدن عضلات گردن
- علائم بیماری شبیه به آنفلوآنزا
- پلکسوپاتی براکیال (وضعیتی که در آن، عصبهای طرفین گردن و قفسه سینه تحت تأثیر قرار میگیرد)
- اختلال عملکرد کیسۀ صفرا
- دوبینی
- خونریزی
- تاری دید
- کاهش محدودۀ بینایی
- خشکی دهان
- خستگی
- کهیر
- ضایعات پوستی
- خسخس سینه
- تورم اندامها
جالب است بدانید که علیرغم همۀ این مسائل، محبوبیت سم بوتولینوم همچنان در حال افزایش است. استفاده از سم بوتولینوم نوع آ حداقلـ تهاجمی با اهداف زیبایی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ حدود ۷۰۰ درصد افزایش داشته است.
آیا شما کاندید مناسبی برای تزریق بوتاکس زیبایی هستید؟
سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از بوتاکس زیبایی را برای افراد ۱۸ تا ۶۵ سال تأیید کرده است. اما اگر هر کدام از شرایط زیر را داشته باشید، نباید از بوتاکس استفاده کنید:
- آلرژی داشتن به هر کدام از ترکیبات موجود در بوتاکس
- آلرژی داشتن به برند خاصی از بوتاکس و تجربۀ عوارض جانبی مشخص در موارد استفادۀ قبلی
- وجود بیماری پوستی یا عفونت پوستی در محل تزریق بوتاکس
- بیماری اِیالاس که نوعی فلج پیشرونده است، میاستنی گراویس و سندرم لامبرت ایتون یا دیگر بیماریهای عصبی- عضلانی
- داشتن مشکلات تنفسی مانند آسم
- مشکل داشتن در بلع غذا
- داشتن مشکلات مربوط به خونریزی
- داشتن عمل جراحی در روزها یا هفتههای آتی
- داشتن تجربۀ جراحی صورت
- ضعیف بودن عضلات پیشانی
- افتادگی پلک
- مصرف کردن داروها یا ویتامینها یا مکملها (این مورد حتماً به پزشک اطلاع داده شود)
انتظار نمیرود که بوتاکس زیبایی تا حدی در بدن پیشروی کند که برای جنین یا نوزاد شیرخوار مشکلی به وجود بیاورد. با این حال، به دلایل اخلاقی هنوز مطالعات بالینی در این مورد روی تازهمادران یا خانمهای باردار انجام نشده است و در نتیجه هیچکس با اطمینان نمیتواند در این مورد نظر بدهد.
اگرچه شرایط سنی هر فردی با فرد دیگر تفاوت دارد، اما معمولاً توصیه میشود زمانی تزریق بوتاکس را شروع کنید که اولین خطوط صورت یا چین و چروکها نمایان میشوند و باعث آزار شما میشوند.
بهگفتۀ متخصصان، روند کاهش تولید کلاژن از سیسالگی به بعد شروع میشود و در ادامه اولین نشانههای پیری روی پوست نمایان میشوند. بنابراین بهتر است که پس از تجربه این حالت و گذر از ۳۰ سالگی، دربارۀ تزریق بوتاکس با یک پزشک متخصص مشورت کنید. افراد جوانتر بین ۲۰ تا ۳۰ ساله باید روی رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی درست تمرکز کنند و بدانند که تزریق بوتاکس گزینۀ خوبی برای شرایط سنی آنان نیست.
البته شرکتهای سازندۀ بوتاکس معمولاً توصیه میکنند که اگر قصد دارید باردار شوید، اگر باردار هستید یا اگر نوزاد شیرخوار دارید، نباید سراغ بوتاکس زیبایی بروید. این کار مطمئناً امنیت فرزندتان را به خطر نمیاندازد و شما در مراحل بعدی زندگی میتوانید از بوتاکس استفاده کنید.
توصیه می کنیم مقاله {کاهش میل جنسی و زود انزالی از منظر طب سنتی} را مطالعه فرمائید.
آیا تزریق بوتاکس دردناک است؟
هر گونه تزریق بوتاکس میتواند دردناک باشد، اما با توجه به اینکه سوزنهایی که برای تزریق بوتاکس استفاده میشوند واقعاً بسیار کوچک هستند، این درد معمولاً حداقلی است. ضمن اینکه پزشکان معمولا ۱۰ تا ۲۰ دقیقه قبل از شروع تزریق، محل مورد نظر را با کرم بیحسی موضعی یا کمپرس سرد بیحس میکنند. بنابراین شما نباید درد زیادی را احساس کنید. البته پس از تمام شدن آثار بیحسی موضعی، ممکن است که کمی احساس ناراحتی کنید.
ماندگاری بوتاکس چقدر است؟
بسیاری از افراد میخواهند بدانند که اثربخشی بوتاکس دقیقا چقدر ماندگاری دارد. بیشتر افراد معمولاً اثربخشی ۳ تا ۴ ماهه را تجربه میکنند، اما عوامل مختلفی میتوانند این دوره زمانی را کوتاهتر یا طولانیتر کنند:
- سن: افراد مسنتری که چگالی عضلانی کمتری دارند، ممکن است که از بین رفتن اثرات بوتاکس را زودتر مشاهده کنند، درحالی که بوتاکس در افراد جوانتر و دارای عضلات صورت محکمتر ماندگاری بیشتر دارد.
- ساختار و حالات صورت
- سیگار کشیدن یا استعمال هر نوع دخانیات
- رژیم غذایی
- رسیدگی مناسب به پوست (استفاده از میکرودرم ابریژن یا روشهای تجدیدکننده دیگر)
- میزان تماس با آفتاب و میزان آسیبدیدگی پوست در اثر تماس با نور خورشید تا قبل از اولین بوتاکس
- استفاده مکرر یا با فاصله از بوتاکس: این عامل اثرگذار در میان همۀ افراد یکسان نیست. استفاده مکرر از بوتاکس برای بعضی از افراد باعث ماندگاری بیشتر میشود، در حالی که بعضی از افراد در صورت استفاده مکرر با مقاومت بدن نسبت به این دارو مواجه میشوند.
پزشکان معمولاً نمیتوانند بگویند که کدام یک از عوامل ذکرشده از بقیه مهمتر هستند. پس بهترین کار این است که در مورد هر کدام از آنها با پزشک خودتان مشورت کنید. البته تزریق بوتاکس بهطور مکرر و در محلهای تزریق مشابه، زودتر از هر ۳ ماه یک بار توصیه نمیشود.
تزریق بوتاکس برای چشمها خطر دارد؟
بوتاکس برای درمان مشکلات عضلانی چشمها (استرابیسموس) و پلک زدن غیرارادی (بلفارواسپاسم) نیز کاربرد دارد. سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از بوتاکس برای مقابله با این دو مشکل خاص را تأیید کرده است.
توصیههای قبل از تزریق بوتاکس
- همیشه پزشکان متخصص در این زمینه را انتخاب کنید چون کیفیت نهایی بوتاکس به مهارت و تکنیک تزریقکنندۀ آن هم بستگی دارد.
- اگر باردار هستید، نوزاد شیرخواره دارید، پرستار هستید یا مشکلات عضلانی و عصبی دارید، نباید بوتاکس تزریق کنید.
- پیشاپیش بدانید که سردرد موقتی یا حساسیت پوستی پس از تزریق بوتاکس چیز عجیبی نیست و زود برطرف میشود.
- انتظارات واقعبینانه از قابلیتهای بوتاکس داشته باشید و فراموش نکنید که بوتاکس نمیتواند همه چیز را از اساس تغییر بدهد.
- دو هفته قبل از تزریق بوتاکس، از داروهای رقیقکنندۀ خون استفاده نکنید تا مشکلات ناشی از تزریق را به حداقل برسانید. (البته دربارۀ مصرف داروهای تجویزی باید با پزشک مشورت کنید).
- از مصرف این ترکیبات در قالب مکمل در فاصله دو هفته مانده به تزریق بوتاکس خودداری کنید: آسپیرین، داروهای ضددرد، ویتامین ای ، روغن ماهی، جینکو بیلوبا و جینسنگ.
توصیههای بعد از تزریق بوتاکس
- کارهایی که بعد از تزریق بوتاکس انجام میدهید و نحوۀ مراقبت از پوست واقعاً اهمیت زیادی دارد. بایدها و نبایدهای مهم بعد از تزریق بوتاکس عبارت است از:حداقل تا ۲۴ ساعت پس از تزریق بوتاکس به ناحیۀ تزریق دست نزنید و این ناحیه را ماساژ ندهید. این کار میتواند به پخش شدن بوتاکس بهسمت عضلات دیگر منجر شود.
- در روز تزریق بوتاکس، برنامهای برای ورزش کردن نداشته باشید. تا ۲۴ ساعت پس از تزریق هم نباید فعالیت بدنی شدید انجام دهید.
- پس از تزریق بوتاکس تا ۲۴ ساعت نباید لایهبرداری شیمیایی و میکرودرم ابریژن انجام دهید. دراز کشیدن روی صورت و دستکاری عضلات صورت هم میتواند به پخش شدن نوروتوکسین منجر شود.
- حداقل ۲۴ ساعت پس از تزریق بوتاکس، از کلاه یا هدبند استفاده نکنید.
- حداقل تا ۴ ساعت پس از تزریق، به جلو خم نشوید و دراز نکشید.
توصیه می کنیم مقاله {علت سوزش واژن، پیشگیری و درمان} را مطالعه فرمائید.
منبع : Health Line ، All about Vision