حفظ سلامت قلب از دیدگاه طب سنتی
قلب، یکی از ارگانهای حیاتی بدن است که حفظ سلامتی آن ارتباط بسیار مهمی با حفظ سلامت سایر ارگانهای بدن و افزایش عمر همراه با سلامتی دارد. از نگاه طب سنتی، خصوصا از دیدگاه حکمای بزرگی مانند زکریای رازی یا بوعلی سینا، قلب جزو مهمترین اعضای بدن بهحساب میآید، بهطوری که در بسیاری از منابع طب سنتی کشورمان از قلب بهعنوان یکی از رؤسای بدن نام برده شده است. متاسفانه در دهههای اخیر و بهدلیل ماشینیتر شدن زندگی، ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی در بسیاری از کشورهای جهان شایع شده است و گفته میشود که حدود یکچهارم از مرگومیرهای جهانی به بیماریهای قلبی برمیگردد. استفاده از مواد غذایی فرآوریشده، پیروی از الگوهای غذایی ناسالم و تغییر سبک زندگی که کمتحرکی مهمترین نتیجه آن است، همگی از عوامل ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی در دهههای اخیر هستند. از اینرو در طب سنتی توصیههای متفاوتی برای حفظ سلامت قلب، هم برای افراد سالم و هم برای بیماران قلبی مطرح شده است تا همه افراد جامعه بتوانند از سلامت و طول عمر بیشتری برخوردار شوند.
توصیه می کنیم مقاله {دلیل و درمان کمخونی از منظر طب سنتی} را مطالعه فرمایید.
بهترین گوشتها برای حفظ سلامت قلب
از دیدگاه طب سنتی، بعضی از گوشتها برای حفظ سلامت و بهبود عملکرد سیستم قلبی و عروقی بهتر از سایر گوشتها هستند. گوشتهای مغذیتر از منظر طب سنتی، هم هضم سریعتر و راحتتری دارند و هم با خوردن آنها خون مناسبتری در بدن تولید میشود. گوشتهای سالمتر و مغذیتر، علاوه بر حفظ سلامت قلب و عروق، از طریق بهبودبخشی به عملکرد مغزی نهایتا به افزایش شادی و نشاط در فرد منجر میشوند. از بهترین گوشتهای دوستدار قلب از منظر طب سنتی میتوان به گوشت ماهیهای ریز، ماهیهای چرب، جوجه مرغ، بلدرچین و گوشت بره اشاره کرد.
بهترین میوهها برای حفظ سلامت قلب
در میان میوههای مختلف، بعضی از آنها علاوه بر اینکه قلب را تقویت میکنند، از تجمع مواد زائد و نامناسب در قلب و عروق هم پیشگیری میکنند. مهمترین این میوهها شامل سیب، گلابی، بِه، انار، لیمو، نارنج، بالنگ و آناناس میشوند. سیب و بِه بهدلیل عطر بسیار دلپذیرشان میتوانند اثربخشی بیشتری برای تقویت قلب داشته باشند و خصوصا اگر با کمی گلاب مصرف شوند، باعث افزایش نشاط عمومی و همچنین کاهش استرس میشوند. همه این موارد در کنار یکدیگر به بهبود سلامت عمومی قلب کمک میکنند.
بهترین سبزیها برای حفظ سلامت قلب
در میان انواع سبزیها، بیشتر آنها بهدلیل فیبر فراوان میتوانند باعث حفظ سلامتی سیستم قلبی و عروقی شوند. ضمن اینکه عطر خوش آنها از منظر طب سنتی تقویتکننده قلب است. از مهمترین سبزیهای مقوی قلب از منظر طب سنتی میتوان به نعناع، ریحان، گشنیز و جعفری اشاره کرد.
توصیه می کنیم مقاله {تغذیه مناسب جهت پیشگیری و درمان افت فشار خون} را مطالعه فرمایید.
بهترین نوشیدنیها برای حفظ سلامت قلب
همه ما میدانیم که بهترین نوشیدنی برای بدن و قلب، آب ساده و سالم است. اما شاید خیلیها به مصرف مداوم آب ساده در طول روز تمایل نداشته باشند. از طرف دیگر، نوشیدنیهای صنعتی بهدلیل داشتن شکر فراوان و رنگهای صنعتی به هیچ وجه گزینه مطلوبی برای سلامت قلب نخواهند بود. به همین دلیل هم نوشیدنیهای سنتی در کنار آب ساده میتوانند تامینکننده نیاز بدن به آب و مایعات باشند و به بهبود سلامت سیستم قلبی و عروقی هم کمک کنند. از مهمترین نوشیدنیهای سنتی برای بهبود عملکرد قلب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- شربت گلاب که با ترکیب گلاب، آب، عسل و تخم ریحان آماده میشود.
- شربت بهارنارنج که با ترکیب عرق بهارنارنج، تخم فرنجمشک، کمی آب و عسل آماده میشود.
- شربت بادرنجبویه که با عرق بادرنجبویه، گلاب، آب، دمکرده گل گاوزبان و کمی عسل تهیه میشود.
- شربت گل گاوزبان که با ترکیب کردن عصاره گل گاوزبان و عصاره کاسنی به میزان مساوی، عصاره سیب به میزان چهار برابر این عصارهها و دو برابر همه این مواد گلاب آماده میشود. این شربت باید با شکر سرخ یا قهوهای شیرین شود و بعد از رقیق شدن با مقداری آب به مصرف برسد.
- آب سیب تازه یا آب انار تازه از دیگر نوشیدنیهای بسیار مفید برای حفظ سلامت قلب محسوب میشوند.
توصیههای غذایی طب سنتی برای حفظ سلامت قلب
در بعضی از موارد، افراد مختلفی بهدلیل مشغله زیادشان در طول روز، فراموش میکنند که بهموقع غذا بخورند، درحالی که همین گرسنگیهای مداوم و طولانیمدت میتواند جلوی تولید خون خوب و سالم را در بدن بگیرد. بنابراین در چنین شرایطی سلامت قلب به خطر میافتد. از اینرو حتی اگر فرد پُرمشغلهای هم هستید، به شما توصیه میکنیم که هرچند ساعت یکبار از مواد غذایی سالم و مفید تغذیه کنید تا دچار تولید خون ناسالم در بدن و به خطر افتادن سلامت قلب نشوید.
معمولا به افرادی که دچار بیماریهای قلبی و بیحالی و ضعف ناشی از آن هستند، توصیه میشود که مصرف شربت زعفران و حلوای سیب را فراموش نکنند. برای تهیه حلوای سیب باید سیبهای کاملا پوستکنده و خردشده را با آب بپزید تا جایی که سیبها کاملا لِه و نرم شوند و آب داخل ظرف هم تبخیر شود. سپس مقداری گلاب و عسل به سیبهای لِهشده اضافه کنید و اجازه دهید تا کمی دیگر تمام ترکیبات حرارت ببیند. درنهایت این ترکیب را در ظرف پهنی بریزید و روی آن پودر پسته یا خلال پسته بپاشید. این حلوای سنتی برای بیماران قلبی، حفظ سلامت قلب و افرادی که دچار بیحالی و سُستی بدن هستند، بسیار مناسب است و میتواند باعث تولید خون صالح در بدن شود.
در طب سنتی، یک سوپ مخصوص هم برای بیماران قلبی و بهمنظور تقویت عملکرد قلب آنها وجود دارد. برای تهیه این سوپ سنتی باید یک استکان جو را با یک استکان برنج، یک پیمانه جعفری خردشده و کمی گشنیز خردشده در آب بریزید و آنها را در حد لِه شدن بپزید. سپس مقداری کدو سبز نگینی خردشده، زعفران، نمک و روغن زیتون را به سوپ اضافه کنید و بعد از یکدست شدن طعم سوپ، آن را برای بیمار قلبی سِرو کنید. این سوپ میتواند برای تقویت قلب بسیار مفید باشد. از دیگر توصیههای طب سنتی برای تقویت قلب در بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی، این است که حدود ۳۰ حبه سیر را پوست بگیرید و آن را با ۵ عدد لیموترش تازه دارای پوست داخل مخلوطکن بریزید تا حالت خمیری بگیرند. خمیر حاصلشده را با ۴ لیوان آب روی حرارت بسیار ملایم بگذارید تا به جوش بیاید. بعد از جوش آمدن، حرارت را خاموش کنید تا مخلوط نهایی کاملا سرد شود. سپس آن را صاف کنید و در یخچال نگه دارید. هر روز صبح بهصورت ناشتا حدود ۵۰ سیسی از این ترکیب را تا ۴۰ روز مصرف کنید و مصرف آن را در هر دوره ۶ ماهه تا ۱ ساله تکرار کنید. از منظر طب سنتی، این کار باعث رقیق شدن خون و از بین رفتن مواد زائد و غلیظ در بدن میشود و فشار خون مبتلا به بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
توصیه می کنیم مقاله {فشار خون بالا از نگاه طب سنتی و سبک زندگی} را مطالعه فرمایید.
آشنایی با سوء مزاجهای قلب
اگر بیماران قلبی دچار سوء مزاجهای گرم، سرد، خشک یا مرطوب قلبی باشند، ممکن است با علائم مختلفی مواجه شوند. در طب سنتی به سوء مزاجهای مختلف قلب و علائم آن اشاره شده است که در ادامه بیشتر با این موارد و راه مقابله با آنها آشنا میشویم.
- سوء مزاج گرم: افرادی که دچار غلبه گرمی در قلب هستند، با علائمی مانند نبض تُند، تشنگی مداوم، بیقراری و احتیاج به نفس کشیدن در هوای سرد مواجه میشوند. برای این افراد، مصرف شربت انار، نارنج، سیب، لیمو، بِه و بالنگ که با گلاب و شکر مخلوط شده باشد، بسیار مفید است. این افراد میتوانند از زرشک و آبغوره بیشتر در برنامه غذایی خودشان استفاده کنند. رب میوهها، خصوصا رب بِه و رب سیب، برای این افراد بسیار مفید است. شیربرنج، آش جو، شیره بادام شیرین و خورشت اسفناج با مرغ و نان میتواند غذای مناسبی برای این افراد باشد.
- سوء مزاج سرد:در بیماران مبتلا به غلبه سردی بر قلب، نشانههایی مانند تنفس ضعیف، پریدگی رنگ چهره، کُند شدن نبض، افزایش ترس و نگرانی و همچنین کاهش توان بدنی مشاهده میشود. این بیماران باید تا جایی که میتوانند دورِ مصرف غذاهای دارای مزاج سرد را خط بکشند و در طول روز هم از آب مخلوطشده با عسل و گلاب استفاده کنند. انواع ادویههای گرم مانند پودر هل، پودر دارچین، زعفران، زیره و پودر میخک برای این افراد بسیار مناسب است. گوشت کبک یا مرغ هم در کنار گوشت سایر پرندگان برای مبتلایان به سوء مزاج سرد بسیار مفید است.
- سوء مزاج مرطوب: افرادی که دچار غلبه رطوبت بر قلب میشوند، از علائمی مانند هیجانات ناگهانی روحی رنج میبرند. این افراد به همان اندازه که سریعا دچار علائمی مانند خوشحالی شدید، ناراحتی شدید یا عصبانیت شدید میشوند، به همان سرعت هم این هیجانات را فراموش میکنند. بهتر است که این افراد از ادویههای خشککننده قلب مانند زعفران، بادرنجبویه و میخک استفاده کنند. مصرف سبزی، شربت، دمنوش یا عرق بادرنجبویه هم برای این افراد مفید است. نوشیدن آب ترکیبشده با عسل، شربت انار همراه با نعناع، شربت سیب و شربت سکنجبین شیرینشده با عسل هم برای تعدیل رطوبت قلب در این افراد مفید خواهد بود.
- سوء مزاج خشکی: افراد مبتلا به غلبه خشکی بر قلب از مشکلاتی مانند سرفه خشک، بیخوابی و لاغری رنج میبرند و هرچند که هیجانات روحی بر آنها تاثیر ناگهانی نداشته باشد، اما اثر این هیجانات طولانیمدت خواهد بود. این افراد باید بیشتر غذاهای رطوبتساز مصرف کنند. مصرف لعاب بهدانه و اسفرزه در کنار شربت گاوزبان یا دمنوش گاوزبان به این افراد توصیه میشود. سوپ ماش، حریره بادام با آرد گندم و همچنین آش اسفناج جزو غذاهای مناسب برای این گروه از افراد هستند.