خوب شی مرجع آنلاین آموزش طب سنتی ایران
وقتی قاعدگی با خونریزی شدید همراه است…
منوراژی از اصطلاحات پزشکی است که برای توصیف قاعدگی همراه با خونریزی غیرعادی و شدید یا خونریزی طولانی‌مدت به کار می‌رود. اگرچه خونریزی شدید قاعدگی از نگرانی‌های شایع در میان خانم‌ها است، اما خوشبختانه بیشتر خانم‌ها خونریزی شدید را در حدی که به آن منوراژی اطلاق شود، تجربه نمی‌کنند.
خانم‌های مبتلا به منوراژی در زمان قاعدگی، به دلیل گرفتگی‌های شدید و از دست دادن خون زیاد، نمی‌توانند به فعالیت‌های روزانه و عادی خودشان بپردازند. بنابراین خانم‌ها نباید به این مشکل بی‌اعتنا باشند. در ادامه به شما خواهیم گفت که منوراژی یا خونریزی شدید قاعدگی چه ویژگی‌های دارد و باید چه چیزهایی دربارۀ آن بدانید.
توصیه می کنیم مقاله {لیزر کردن موهای زائد، بایدها و نبایدها} را مطالعه فرمائید.
علائم منوراژی
نشانه‌ها و علائم منوراژی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- آغشته شدن یک تا چند نوار بهداشتی یا تامپون به خون به‌ازای هر یک ساعت و به صورت چند ساعت متوالی
- نیاز به استفاده از پوشش‌های بهداشتی دو برابر یا چند برابر برای کنترل خون قاعدگی
- نیاز به بیدار شدن از خواب در ساعات خواب شبانه به منظور تعویض پوشش‌های بهداشتی
- خونریزی به‌مدت بیش از یک هفته
- خروج لخته‌های بزرگ خون از واژن
- محدود شدن فعالیت‌های روزانه به دلیل خونریزی شدید قاعدگی
- علائم کم‌خونی مانند بی‌حالی و خستگی مفرط و همچنین تنگی نفس
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر با هر کدام از حالت‌های زیر مواجه شدید، حتما نزد پزشک متخصص زنان بروید:
- خونریزی شدید از واژن به‌اندازه‌ای که در هر یک ساعت حداقل یک نواربهداشتی یا تامپون را کاملاً به خون آغشته کند و این حالت بیش از ۲ ساعت تکرار شود.
- خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا خونریزی نامنظم از واژن
- هرگونه خونریزی از واژن پس از یائسگی
چرا بعضی خانم‌ها دچار منوراژی می‌شوند؟
علت منوراژی یا خونریزی شدید قاعدگی در بعضی از موارد نامشخص است، اما شماری از مشکلات می‌توانند باعث شکل‌گیری منوراژی شوند. شایع‌ترین علت‌های منوراژی عبارت است از:
عدم تعادل هورمونی: پوشش داخلی رحم (اندومتر) در یک چرخۀ قاعدگی طبیعی بیرون می‌ریزد و در ادامه بازسازی میشود. این تعادل بین هورمون‌های استروژن و پروژسترون است که شکل‌گیری دوباۀ پوشش داخلی رحم را تنظیم می‌کند. اگر خانم‌ها دچار عدم‌تعادل هورمونی شوند، اندومتر بیشتر از حد عادی رشد می‌کند و در نهایت هم از طریق خونریزی شدید قاعدگی از رحم بیرون می‌ریزد.
گروهی از مشکلات می‌توانند باعث عدم‌تعادل هورمونی شوند؛ از جمله:
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
- دیابت یا مقاومت به انسولین
- چاقی یا اضافه وزن مشهود
- مشکلات تیروئیدی
- اختلال در عملکرد تخمدان‌ها: اگر تخمدان‌ها در طول چرخۀ قاعدگی نتوانند تخمک‌گذاری کنند، بدن نیز نخواهد توانست هورمون پروژسترون را همانند یک چرخۀ قاعدگی طبیعی ترشح کند. همین روند به عدم تعادل هورمونی منتهی میشود و در نهایت می‌تواند مشکل منوراژی را ایجاد کند.
- فیبروئیدهای رحمی: این تومورهای غیرسرطانی (خوشخیم) رحمی در سال‌های باروری نمایان می‌شوند. فیبروئیدهای رحمی می‌توانند باعث خونریزی شدید یا طولانی‌مدت در دوره قاعدگی شوند.
- پولیپ‌ها: این غده‌های خوشخیم و کوچک که در پوشش داخلی رحم شکل می‌گیرند، می‌توانند باعث خونریزی شدید یا طولانی‌مدت در دورۀ قاعدگی شوند.
- آدنومیوز: این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که غدد قرارگرفته در اندومتریوم، در عضله رحم جای بگیرند. آدنومیوز غالباً باعث خونریزی شدید و دردناک قاعدگی میشود.
- دستگاه داخل رحمی یا آی‌یودی: منوراژی یکی از عوارض جانبی شناخته‌شده در استفاده از دستگاه داخل رحمی غیرهورمونی برای کنترل بارداری است. پزشکان در این موارد می‌توانند گزینه‌های جایگزین را به افراد پیشنهاد کنند.
- عوارض بارداری: قاعدگی شدید و دیررس می‌تواند از پیامدهای سقط جنین باشد. با این‌حال، خونریزی شدید در دوران بارداری می‌تواند به علت جاگیری غیرعادی جفت مانند حالت جفت در پایین رحم و یا جفت سرراهی باشد.
- برخی سرطان‌ها: سرطان رحم و سرطان دهانه رحم می‌توانند باعث خونریزی شدید قاعدگی شوند، خصوصاً در مواردی که خانم‌ها در دورۀ پس از یائسگی باشند یا در گذشته تست پاپ اسمیر غیرعادی داشته باشند.
- اختلالات خون‌ریزی‌دهندۀ ارثی: بعضی از اختلالات خون‌ریزی‌دهنده مانند بیماری فون ویلبراند می‌توانند باعث خونریزی غیرعادی در دورۀ قاعدگی شوند. در این بیماری، یکی از عامل‌های مهم در لخته شدن خون دچار کمبود یا اختلال میشود.
- داروها: بعضی از داروها مانند داروهای ضدالتهابی، داروهای هورمونی (استروژن و پروژستین)، داروهای ضدانعقاد خون مانند وارفارین یا انوکساپارین می‌توانند در خونریزی شدید یا طولانی‌مدت قاعدگی نقش داشته باشند.
- برخی بیماری‌های دیگر: شماری از مشکلات و بیماری‌ها مانند بیماری کبد یا کلیه نیز می‌توانند با منوراژی مرتبط باشند.
توصیه می کنیم مقاله {کاهش میل جنسی و زود انزالی از منظر طب سنتی} را مطالعه فرمائید.
چه عواملی خطر ابتلا به منوراژی را افزایش می‌دهند؟
عوامل خطر منوراژی یا خونریزی شدید قاعدگی به سن و احتمال مبتلا بودن به مشکلات و بیماری‌های دیگر بستگی دارند. در یک چرخه قاعدگی عادی، آزاد شدن یک تخمک از تخمدان‌ها باعث ترشح هورمون پروژسترون در بدن میشود؛ یعنی همان هورمون زنانه‌ای که بیشترین مسئولیت را در منظم نگه داشتن دوره‌های قاعدگی دارد. وقتی که هیچ تخمکی آزاد نشود، پروژسترون ناکافی می‌تواند مشکل خونریزی شدید یا منوراژی را به وجود بیاورد.
منوراژی در دختران نوجوان معمولاً به‌علت عدم‌تخمک‌گذاری شکل می‌گیرد. دختران نوجوان در اولین سال پس از اولین دورۀ قاعدگی بیشتر از هر موقعیت دیگری مستعد مواجهه با چرخه‌های غیر تخمک‌گذار هستند.
منوراژی در خانم‌هایی که از نظر سنی در اواخر دوران باروری و تولید مثل قرار دارند نیز معمولاً به‌علت آسیب‌های رحمی مانند فیبروئیدها، پولیپ‌ها و آدنومیوز به وجود می‌آید. با این حال، بعضی از مشکلات مانند سرطان رحم، اختلالات خون‌ریزی‌دهنده، عوارض جانبی بعضی از داروها، و بیماری‌های کبدی و کلیوی هم باید بررسی شوند.
اگر منوراژی درمان نشود، چه عوارضی به دنبال دارد؟
خونریزی شدید یا طولانی‌مدت قاعدگی، در صورتی که مداوا نشود، می‌تواند به بیماری‌ها یا مشکلات زیر منتهی شود:
- کم‌خونی: منوراژی می‌تواند تعداد گلبول‌های قرمزی جاری در خون کاهش دهد و در نهایت به بیماری کم‌خونی منتهی شود. تعداد گلبول‌های قرمز جاری در خون به واسطه هموگلوبین اندازه‌گیری میشود که نوعی پروتئین است و ظرفیت انتقال اکسیژن توسط گلبول‌های قرمز خون به بافت‌های بدن را ایجاد می‌کند. کم‌خونی ناشی از فقر آهن زمانی اتفاق می‌افتد که بدن سعی می‌کند برای جبران گلبول‌های قرمز خون از ذخیره آهن خودش به منظور ساختن هموگلوبین بیشتر استفاده کند. منوراژی این ظرفیت را دارد که سطح آهن خون را تا اندازه‌ای کاهش دهد که خطر ابتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن را بالا ببرد.
شایع‌ترین نشانه‌ها و علائم ابتلا به کم‌خونی عبارتند از رنگ‌پریدگی پوست، ضعف و خستگی مفرط. اگرچه رژیم غذایی دارای نقش مهمی در کم‌خونی ناشی از فقر آهن است، اما این مشکل هنگام دوره‌های قاعدگی شدید وسنگین، شدت بیشتری به خود می‌گیرد.
- کرامپ یا درد شدید شکم: خانم‌های مبتلا به منوراژی، دیسمنوره یا کرامپ‌های دردناک قاعدگی را نیز همراه با خونریزی شدید تجربه می‌کنند. گاهی این کرامپ‌ها یا گرفتگی‌های ناشی از منوراژی به اندازه‌ای شدید هستند که نیاز به مداخلۀ پزشکی دارند.
تشخیص منوراژی
در ابتدا پزشکان به احتمال زیاد دربارۀ سابقه پزشکی فرد و چرخه‌های قاعدگی سؤال می‌کنند. ممکن است پزشکان از فرد بخواهند که تعداد روزهای همراه با خونریزی و بدون خونریزی را با دقت در یک دفترچه یادداشت کند و همچنین دربارۀ شدت خون‌ریزی‌ها و میزان استفاده از پوشش‌های بهداشتی برای کنترل آن بنویسد. در ادامه معاینه فیزیکی انجام می‌گیرد و در صورت نیاز هم تست‌ها، آزمایش‌ها یا روندهای مختلفی تجویز می‌شوند که عبارتند از آزمایش خون، تست پاپ اسمیر، بیوپسی آندومتر و سونوگرافی. بررسی‌های تکمیلی نیز بر اساس همین تست‌های اولیه و طبق نظر پزشک تعیین می‌گردند.
درمان منوراژی
درمان‌های اختصاصی برای منوراژی به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- سلامت عمومی فرد و سابقۀ پزشکی
- علت و شدت منوراژی
- تحمل‌پذیری بدن در برابر داروها، درمان‌ها یا روندهای درمانی خاص
- احتمال فروکش کردن شدت خون‌ریزی‌های قاعدگی در آیندۀ نزدیک
- برنامۀ فرد برای بارداری و فرزندآوری در آینده
- اثرات منوراژی بر سبک زندگی و زندگی روزمرۀ فرد
- ترجیحات و اولویت‌های شخصی فرد
- داروها
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی: این دسته از داروها مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن به کاهش خونریزی قاعدگی کمک می‌کنند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی دارای اثرات تسکین‌دهنده برای دیسمنوره یا کرامپ‌های دردناک قاعدگی نیز هستند.
- داروهای ضدبارداری خوراکی: داروهای ضدبارداری خوراکی، علاوه بر جلوگیری از بارداری، می‌توانند به تنظیم چرخه‌های قاعدگی کمک کنند و دوره‌های خونریزی شدید یا طولانی‌مدت قاعدگی را کاهش دهند.
- پروژسترون خوراکی: هورمون پروژسترون به اصلاح عدم‌تعادل هورمونی و کاهش منوراژی کمک می‌کند.
- دستگاه داخل رحمی مناسب: برخی دستگاه‌های خاص داخل رحمی می‌توانند نوع خاصی از پروژستین به نام لوونورژسترول را آزاد کنند که پوشش داخلی رحم را نازک کرده و متعاقباً کرامپ‌های قاعدگی و همچنین میزان خون خروجی از واژن را کاهش دهند.
– اگر منوراژی فرد به مصرف داروهای هورمونی مرتبط باشد، پزشک می‌تواند داروی تجویزی را به‌منظور درمان مشکل یا بیماری متوقف کند یا آن را تغییر دهد.
– اگر فرد به‌علت منوراژی دچار بیماری کم‌خونی شده باشد، پزشک می‌تواند استفاده منظم از مکمل‌های آهن را برای او تجویز کند.
– اگر سطح آهن در بدن فرد پایین باشد اما او از نظر پزشکی در وضعیت بیماری کم‌خونی قرار نداشته باشد، معمولاً استفاده از مکمل آهن زودتر از تشدید مشکلات تجویز میشود.
- عمل‌های جراحی
اگر درمان منوراژی با شیوه‌های مذکور در نهایت موفقیت‌آمیز نباشد، پزشکان می‌توانند این عمل‌های جراحی را در نظر بگیرند: اتساع و کورتاژ (D&C)، آمبولیزاسیون شریان رحمی، عمل جراحی فیبروم رحم، برداشتن آندومتر، هیسترکتومی یا عمل جراحی برداشتن رحم.
اگرچه بعضی از این عمل‌های جراحی به بیهوشی عمومی نیاز دارند، اما فرد می‌تواند در همان روز و چند ساعت بعد از جراحی به خانه برود. البته برای میومکتومی و هیسترکتومی شکمی معمولاً لازم است در بیمارستان بستری شوید.
توصیه می کنیم مقاله {علت سوزش واژن، پیشگیری و درمان} را مطالعه فرمائید.
توصیه‌های خانگی
بسیاری از توصیه‌های غذایی که به تسکین دردهای شدید قاعدگی (دیسمنوره) کمک می‌کنند، در اینجا نیز می‌توانند سودمند باشند اما درمان اساسی این مشکل، همان مواردی است که در بخش قبلی اشاره شد. با این حال، رعایت توصیه‌های زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد:
- مصرف آب کافی: علاوه بر اینکه مصرف آب کافی می‌تواند شدت نشانه‌های کم‌خونی را کاهش دهد، نوشیدن آب به جلوگیری از نفخ دردناک در دوران قاعدگی کمک می‌کند. البته آب ولرم یا آب گرم برای مقابله با کرامپ‌ها مناسب‌تر از آب سرد است. ضمن اینکه مایعات گرم به تقویت گردش خون در پوست کمک می‌کنند و می‌توانند عضله‌های بدن را ریلکس کنند.
- برنج قهوه‌ای که حاوی ویتامین ب۶ است و می‌تواند نفخ را کاهش دهد.
- گردو، بادام و تخمه کدو، همگی سرشار از منگنز است و دردهای شکمی را تسکین می‌دهد.
- روغن زیتون و کلم بروکلی که ویتامین ای دارد.
- مرغ، ماهی و سبزی‌های سبزبرگ که حاوی آهن هستند و کمبود آهن در دورۀ قاعدگی را جبران می‌کنند.
- بذر کتان که حاوی امگا-۳ است و تورم و التهاب را کاهش می‌دهد.
منبع: Mayo Clinic
