خوب شی مرجع آنلاین آموزش طب سنتی ایران
نشانه‌ها و عوامل خطر سرطان رحم را بیشتر بشناسید
سرطان رحم، سرطان زنانه‌ای است که عمدتا در لایه‌ای از سلول‌های پوششی دیواره رحم ایجاد می‌شود. از آنجا که این لایه پوششی در میان پزشکان با عنوان اندومتریوم شناخته می‌شود، به همین دلیل به این سرطان، سرطان اندومتریال نیز می‌گویند. انواع دیگری از سرطان مانند سارکوم رحمی نیز می‌تواند در رحم شکل بگیرد ولی این سرطان‌ها شیوع کمتری نسبت به سرطان رحمی رایج (سرطان اندومتریال) دارند. با توجه به این‌که سرطان رحم با خون‌ریزی‌های مکرر و غیرعادی از واژن همراه است، معمولا در مراحل اولیه به تشخیص می‌رسد. خوشبختانه اگر تشخیص این سرطان زودهنگام صورت بگیرد و رحم بیمار به کمک جراحی از بدنش خارج شود، در بیشتر موارد به درمان بیماری منجر خواهد شد.
توصیه می کنیم مقاله { هموروئید یا بواسیر ؛ علل و راه حل } را مطالعه فرمائید.
علائم و نشانه‌های سرطان رحم
نشانه‌ها و علایم سرطان رحم می‌توانند شامل سه گروه کلی باشند:
- خون‌ریزی از واژن در دوران یائسگی
- خون‌ریزی غیرمنتظره از واژن در فواصل بین دوره‌های قاعدگی
- درد لگن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر با هر یک از علایم و نشانه‌های فوق‌الذکر مواجه شدید- به ویژه اگر این علایم و نشانه‌ها به شکلی پایدار و تکرارشونده ظاهر شدند- حتما باید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که ابتلا به سرطان رحم به طور قطعی تشخیص داده شد، بهتر است به متخصصانی مراجعه کنید که تخصصشان درمان سرطان، به ویژه سرطان‌های زنانه و سایر بیماری‌های زنانه، است.
چرا به سرطان رحم مبتلا می‌شویم؟
پزشکان هنوز نمی‌دانند که علت دقیق ابتلا به سرطان رحم چیست. با این حال، آن‌چه تاکنون دریافته‌اند، این است که اتفاقاتی در بدن رخ می‌دهد که درنهایت، به تغییرات یا جهش‌ها (موتاسیون‌ها)ی خاصی در DNA سلول‌های پوشش رحم (اندومتریوم) منجر می‌شود. این جهش‌ها یا تغییرات ژنتیکی، سلول‌های سالم و به‌هنجار را به سلول‌های ناسالم و ناهنجار تبدیل می‌کنند.
به بیان دیگر، اگر در شرایط طبیعی، سلول‌های سالم بر اساس سرعت مشخصی به رشد و تکثیر خودشان ادامه می‌دهند و در زمان مشخصی هم از بین می‌روند؛ در شرایط غیرطبیعی، این سلول‌های ناهنجار باعث می‌شوند که آن روند طبیعی به طور ناگهانی از کنترل خارج شود و در نتیجه، سلول‌های خودمختاری به وجود آیند که در زمان طبیعی و مشخص‌شده از بین نمی‌روند. تجمع این سلول‌های خودمختار و ناهنجار در بدن به شکل‌گیری توده‌ها یا تومورهای سرطانی منجر می‌شود. اگر این تومورهای سرطانی در مراحل اولیه به درستی درمان نشوند، به تدریج به بافت‌های همجوارشان حمله می‌کنند و از تومور اولیه جدا می‌شوند و خودشان را به سایر نقاط بدن منتقل می‌کنند. پزشکان به این اتفاق، متاستاز می‌گویند. به بیان دیگر، دست‌اندازی سلول‌ها و توده‌های سرطانی از یک بافت یا عضو بدن به سایر بافت‌ها و اعضای بدن، متاستاز نامیده می‌شود.
عوامل خطر سرطان رحم کدامند؟
مهم‌ترین عواملی که خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهند، از این قرارند:
- تغییر در تعادل هورمون‌های زنانه:تخمدان‌ها دو نوع هورمون زنانه در بدن ترشح می‌کنند که همان استروژن و پروژسترون هستند. نوسان در تعادل این هورمون‌ها باعث بروز تغییراتی در اندومتریوم یا همان دیواره داخلی رحم می‌شود. از سوی دیگر، بیماری‌ها یا مشکلاتی که فقط میزان استروژن را در بدن افزایش دهند و روی پروژسترون تاثیری نداشته باشند، خطر ابتلا به سرطان رحم را بیشتر می‌کنند. به عنوان مثال، الگوهای تخمک‌گذاری نامنظم که در مواردی مانند ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، چاقی و دیابت مشاهده می‌شوند، شامل همین موارد هستند. مصرف هورمون پس از یائسگی- اگر فقط سطح استروژن را در بدن زنان افزایش دهد- خطر ابتلا به سرطان رحم را در آنان بیشتر می‌کند. نوع نادری از تومور تخمدان نیز که باعث ترشح استروژن می‌شود، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.
- سال‌های قاعدگی طولانی‌تر از حد طبیعی:شروع قاعدگی به صورت زودهنگام (پیش از ۱۲ سالگی) یا شروع یائسگی به صورت دیرهنگام، هر دو، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهند. بنابراین، هرچه دوره‌های قاعدگی بیشتری را تجربه کنید، خطر ابتلایتان به این سرطان بیشتر خواهد شد.
- باردار نشدن: حداقل یک مرتبه باردار شدن در طول زندگی، خطر ابتلا به سرطان رحم را نسبت به زنانی که هرگز باردار نشده‌اند، کاهش می‌دهد.
- افزایش سن: خطر ابتلا به سرطان رحم همراه با افزایش سن به طور طبیعی بیشتر می‌شود و بیشتر موارد ابتلا به این بیماری نیز پس از یائسگی اتفاق می‌افتد.
- چاقی: اضافه وزن و چاقی از مهم‌ترین عوامل خطرساز ابتلا به سرطان رحم محسوب می‌شوند. شاید دلیل این مساله، آن باشد که چربی مازاد در بدن باعث می‌شود تعادل هورمونی دستخوش تغییر شود.
- هورمون‌درمانی برای مقابله با سرطان پستان: مصرف برخی داروها (مانند داروی تاموکسیفن که برای درمان سرطان پستان مورد استفاده قرار می‌گیرد) می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را بیشتر کند. بنابراین اگر ناچارید این دارو را مصرف کنید، بهتر است درباره عوارضش از پزشک خود سوال کنید. در بیشتر موارد، پزشکان مزایا و معایب داروهای تجویزی را قیاس می‌کنند و به شیوه‌ای این قبیل داروها (مانند تاموکسیفن) را تجویز می‌کنند که مزایای آن بر عوارضش بچربد.
- سندرم سرطان کولون ارثی: سندرم لینچ که با عنوان سرطان کولورکتال غیرپولیپی ارثی (HNPCC) نیز شناخته می‌شود، نوعی نشانگان است که خطر ابتلا به سرطان کولون (روده بزرگ) و سایر سرطان‌ها (از جمله، سرطان رحم) را افزایش می‌دهد. این نشانگان به صورت ژنتیکی به اعضای خانواده منتقل می‌شود. بنابراین اگر کسی در خانواده‌تان به این نشانگان مبتلاست، بهتر است با مراجعه به پزشک، این موضوع را در مورد خودتان بررسی کنید.
توصیه می کنیم مقاله { سرطان دهانه رحم از تشخیص تا درمان } را مطالعه فرمائید.
چگونه از ابتلا به سرطان رحم پیشگیری کنیم؟
برای این‌که خطر ابتلا به سرطان رحم را کاهش دهید، می‌توانید طبق راهبردهای زیر عمل کنید:
- با پزشک خود درباره خطرهای هورمون‌درمانی پس از یائسگی صحبت کنید:
اگر به‌دلایل مختلف، هورمون‌درمانی را برای کنترل علایم یائسگی در نظر گرفته‌اید، حتما درباره خطرها و مزیت‌های این شیوه درمانی با پزشک خود مشورت کنید. به استثنای هیسترکتومی (برداشتن رحم از طریق جراحی)، دیگر شیوه‌های جایگزینی استروژن پس از یائسگی می‌توانند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهند. با این حال، دریافت استروژن و پروژسترون به صورت ترکیبی می‌تواند این خطر را کم کند.
- در مورد مصرف قرص‌های کنترل بارداری با پزشک خود مشورت کنید:
اگر بیش از یک سال از قرص‌های ضدبارداری استفاده کنید، می‌توانید خطر ابتلای خود به سرطان رحم را کاهش دهید. تصور محققان بر این است که این کاهش خطر حداقل تا چندین سال پس از توقف مصرف قرص‌های ضدبارداری نیز ادامه می‌یابد. البته عوارض دیگری که مصرف طولانی‌مدت این قرص‌ها در پی دارد، ایجاب می‌کند که درباره چگونگی مصرف آنها با پزشک خود مشورت کنید.
- حفظ وزن در محدوده سالم و استاندارد:
اضافه وزن یا چاقی، عامل مهمی است که خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهد. بنابراین، برای حفظ وزن در محدوده سالم و طبیعی باید برنامه‌ریزی دقیق و منظمی داشته باشید. اگر به کاهش وزن نیاز دارید، فعالیت بدنی خود را بیشتر کنید و میزان دریافت کالری‌های روزانه را کاهش دهید.
پزشکان چگونه سرطان رحم را تشخیص می‌دهند؟
- معاینه لگن: این معاینه معمولا به دست پزشک متخصص زنان و با استفاده از ابزار طبی خاصی به نام اسپکولوم انجام می‌گیرد. پزشک متخصص زنان، در این معاینه، دنبال ناهنجاری‌ها و علایم غیرعادی در واژن و دهانه رحم می‌گردد.
- استفاده از امواج صوتی برای تصویربرداری از رحم: در این شیوه، ضخامت بافت اندومتریوم مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد تا پزشک بتواند تشخیص درستی از بیماری داشته باشد. تبدیل امواج صوتی به تصاویر ویدیوئی، بررسی را برای پزشک راحت‌تر می‌سازد.
- هیستروسکوپی برای بررسی اندومتریوم: این روش تشخیصی به کمک وسیله‌ای دارای لنز انجام می‌گیرد و لنز مورد نظر به پزشک اجازه می‌دهد که داخل رحم و اندومتریوم را به دقت بررسی کند.
- نمونه‌برداری از بافت اندومتر برای آزمایش: در این شیوه، نمونه کوچکی از سلول‌های داخل رحم (اندومتر) برداشته می‌شود. این روش معمولا به بیهوشی نیاز ندارد.
- نمونه‌برداری از بافت اندومتر برای آزمایش به کمک جراحی: اگر بافت موردنظر در حالت قبلی به‌دست نیاید یا نتایج حاصل از آزمایش کاملا مبهم باشد، پزشک می‌تواند نمونه‌برداری خود را به کمک جراحی انجام دهد.
توصیه می کنیم مقاله { زگیل تناسلی از تشخیص تا درمان } را مطالعه فرمائید.
پزشکان چگونه سرطان رحم را درمان می‌کنند؟
- جراحی:
درمان اصلی سرطان رحم معمولا شامل جراحی به منظور جداسازی رحم، لوله‌های رحمی (فالوپ) و تخمدان‌هاست. این کار، امکان بارداری طبیعی را در زندگی آینده زن، از بین می‌برد. ضمن این‌که جداسازی تخمدان‌ها نیز او را دچار یائسگی خواهد کرد.
- پرتودرمانی:
در پرتودرمانی از انرژی‌های قدرتمندی مثل اشعه ایکس و پروتون‌ها برای نابود کردن سلول‌های سرطانی کمک گرفته می‌شود. در بعضی از موارد، پرتودرمانی پیش از عمل جراحی تجویز می‌شود و در برخی از موارد نیز باید پس از جراحی به منظور جلوگیری از عود سرطان انجام گیرد.
- شیمی‌درمانی:
در شیمی‌درمانی از ترکیبات شیمیایی برای نابودسازی سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این شیوه می‌تواند شامل مصرف یک دارو، دو دارو و یا چند دارو به صورت ترکیبی باشد. داروهای شیمی‌درمانی نیز می‌توانند طبق نظر پزشک، به‌صورت خوراکی (قرص) یا وریدی (تزریقی) دریافت شوند. اگر خطر بازگشت سرطان پس از جراحی وجود داشته باشد، پزشکان می‌توانند انجام شیمی‌درمانی را پس از جراحی به فرد بیمار توصیه کنند. موارد پیشرفته سرطان رحم و مواردی که سرطان به خارج از رحم گسترش یافته و اصطلاحا متاستاز داده است، معمولا به شیمی‌درمانی نیاز دارند.
- هورمون‌درمانی:
- هورمون‌درمانی شامل مصرف داروها برای کاهش سطح هورمون‌ها در بدن می‌شود. در این صورت، سلول‌های سرطان وابسته به عدم تعادل هورمونی از بین می‌روند.
- ایمونوتراپی:ایمونوتراپی، نوعی دارودرمانی است که به سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. این شیوه درمانی، مانع آسیب‌رسانی دستگاه ایمنی بدن به سلول‌های سالم می‌شود و در مقابل، سلول‌های ناسالم را تضعیف می‌کند.
درمان حمایتی یا تسکینی:
مراقبت حمایتی یا تسکینی، نوعی مراقبت پزشکی تخصصی است که بر روی تسکین درد بیمار و علایم بیماری تمرکز می‌کند. در این شیوه، متخصصان با فرد بیمار، خانواده‌اش و پزشکان دیگر همکاری می‌کنند تا بتوانند حمایت‌های چندجانبه و گسترده‌ای را در مورد بیمار انجام دهند. این شیوه مراقبتی می‌تواند مخصوصا در مواردی که بیمار به درمان‌های تهاجمی مثل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی نیاز دارد، مورد استفاده قرار بگیرد. اگر مراقبت حمایتی به درستی انجام شود، فرد بیمار احساس بهتری نسبت به سرطان خواهد داشت و عمر طولانی‌تری را نیز تجربه خواهد کرد.
منبع: medical news today
