خوب شی مرجع آنلاین آموزش طب سنتی ایران
با بیماری هموروئید و درمان‌های طبی و خانگی آن آشنا شوید
بیماری هموروئید ( همورویید ) که در اصطلاح عامیانه به آن بواسیر می‌گویند، به‌‌واسطه رگ‌های ورم‌کرده و تحریک‌شده‌ای ایجاد می‌شود که در اطراف مقعد وجود دارند. این عارضه در خانم‌ها، به ویژه در دوران بارداری، شیوع بیشتری دارد. هموروئید گاهی برای مدتی طولانی باقی می‌ماند و در طول شبانه‌روز، به ویژه در مواقع اجابت مزاج، فرد را آزار می‌دهد اما در بعضی از موارد نیز پس از چند روز به طور خودبه‌خود برطرف می‌شود و بعدها به شکل دوره‌ای و منظم تکرار می‌شود. بعضی از افراد مبتلا به بواسیر برای به حداقل رساندن علایم این بیماری و تسکین درد و ناراحتی خود به مصرف دارو نیاز پیدا می‌کنند و بعضی نیز حتی ممکن است احتیاج به مداخله‌های طبی جدی‌تری مانند جراحی داشته باشند. در هر صورت، این بیماری می‌تواند احساس درد زیادی به وجود آورد و حتی فعالیت‌های ساده‌ای مثل نشستن و راه رفتن را نیز به اموری آزاردهنده و غیرقابل‌تحمل تبدیل کند.
توصیه می کنیم مقاله { زگیل تناسلی از تشخیص تا درمان } را مطالعه فرمائید.
مدت زمان بیماری چقدر است؟
هیچ دوره زمانی مشخصی برای هموروئید وجود ندارد. موارد خفیف این بیماری ممکن است طی چند روز و بدون انجام دادن هیچ‌گونه درمانی، به طور خودبه‌خود، برطرف شود. با این حال، موارد شدید هموروئید یا بواسیر به زمان نسبتا طولانی برای درمان نیاز دارد و معمولا با درد و ناراحتی بسیار شدیدی همراه است. بنابراین، اگر مشکل شما پس از چند روز حل نشد و استفاده از درمان‌های خانگی نتوانست باعث التیام شما شود، بهترین کار این است که به پزشک مراجعه کنید.
عوامل خطرساز هموروئید شدید یا عودکننده
برخی عوامل وجود دارند که می‌توانند بهبودی و درمان بواسیر را دشوار کنند و باعث شوند این مشکل برای مدت طولانی‌تری فرد را آزار دهد؛ از جمله:
- دریافت نکردن فیبر کافی در رژیم غذایی روزانه
- داشتن اضافه‌وزن و ابتلا به چاقی بیمارگونه
- بارداری
- ابتلا به یبوست مزمن
- ابتلا به اسهال مزمن
- پیری عضلات
- نشستن بیش از حد در توالت
- زور زدن یا فشار آوردن به شکم هنگام فعالیت روده‌ها
- داشتن مقاربت مقعدی
- استفاده بیش از حد یا نادرست از تنقیه یا انواع ملین‌ها
شیوه تشخیص طبی هموروئید
هموروئید را بر اساس معاینه بالینی می‌توان به دو نوع (بیرونی و درونی) تقسیم کرد. پزشکان می‌توانند هموروئید بیرونی را با چشم مشاهده کنند ولی تشخیص هموروئید درونی به معاینات ویژه کانال مقعدی یا راست‌روده (رکتوم) نیاز دارد.
لمس با انگشت:
پزشک پس از پوشیدن دستکش مخصوص و استفاده از لوبریکانت، انگشت خود را وارد رکتوم می‌کند تا وجود زائدات غیرطبیعی را در مقعد بررسی کند.
کمک گرفتن از ابزارهای طبی:
با توجه به این‌که هموروئید درونی معمولا به گونه‌ای است که درحین معاینه رکتوم لمس نمی‌شود، پزشک می‌تواند قسمت پایینی کولون (روده بزرگ) یا رکتوم را با آنوسکوپ، پروکتوسکوپ یا سیگموئیدوسکوپ بررسی کند.
در موارد زیر نیز پزشک می‌تواند تمام کولون (روده بزرگ) را با کمک گرفتن از کولونوسکوپی بررسی کند:
- وقتی نشانه‌ها و علایم نشان بدهند که فرد به دیگر بیماری‌های دستگاه گوارشی نیز مبتلاست.
- وقتی عوامل خطر ابتلا به سرطان‌های کولورکتال (روده بزرگ و راست‌روده) در فرد بیمار مشاهده شوند.
- وقتی بیمار در سنین میانسالی است ولی تا کنون هرگز کولونوسکوپی برایش انجام نشده است.
شیوه درمان طبی هموروئید
در مواردی که هموروئید خفیف است و به‌طور خودبه‌خود طی چند روز برطرف می‌شود، فرد باید استراحت کند و از انجام هر فعالیتی که بر محل آسیب‌دیدگی فشار وارد می‌کند، پرهیز کند. برخی داروهای ضددرد بدون‌نسخه نیز می‌توانند برای بعضی از بیماران مفید باشند. استفاده از برخی داروهای موضعی مانند فنیل‌افرین می‌تواند خارش و احساس ناراحتی را در مقعد کاهش دهد. اگر داروهای بدون نسخه هیچ اثری نداشتند یا خیلی کم‌اثر بودند، پزشک می‌تواند داروهای مؤثرتر و قوی‌تری را برای بیمار تجویز کند.
توصیه می کنیم مقاله { خارش واژن از تشخیص حرفه ای تا درمان } را مطالعه فرمائید
افرادی که به طور مکرر به هموروئید مبتلا می‌شوند یا به تناوب خون در مدفوع خود مشاهده می‌کنند، باید با پزشک مشورت کنند. پزشکان در این موارد می‌توانند درمان‌های جایگزین را پیشنهاد کنند یا آزمایش‌های لازم را برای بررسی علت‌های زمینه‌ای تجویز نمایند.
افرادی که بواسیر شدید را تجربه می‌کنند، ممکن است به درمان‌های تهاجمی‌تر و جدی‌تری نیاز پیدا کنند که بر مبنای مداخلات پزشکی انجام می‌گیرند. این مداخلات عبارت‌اند از:
بستن باند لاستیکی:
این شیوه را می‌توان رایج‌ترین نوع مداخله پزشکی از نوع غیرجراحی تلقی کرد که با هدف جداسازی زائده‌های هموروئید یا بواسیر انجام می‌گیرد. در این شیوه، پزشک از یک نوار باریک و محکم استفاده می‌کند تا جریان خون منتهی به بافت مورد نظر را قطع کند و در نهایت آن بخش را جدا نماید.
اسکلروتراپی:
پزشک در این شیوه درمانی، نوعی داروی شیمیایی به قسمت مورد نظر تزریق می‌کند تا آن را منقبض نماید. پزشکان همچنین می‌توانند از حرارت، نور یا سرمادهی برای دستیابی به چنین هدفی استفاده کنند.
جداسازی با جراحی:
این شیوه فقط در مواردی توصیه می‌شود که بواسیر با دیگر شیوه‌ها درمان نشده باشد. این شیوه جراحی غالبا موفقیت‌آمیز است و از عود دوباره یا چندباره هموروئید جلوگیری می‌کند.
توصیه می کنیم مقاله { دلیل و درمان زودانزالی } را مطالعه فرمائید.
توصیه‌های غیردارویی برای رفع مشکل هموروئید
افرادی که به طور مکرر با مشکلات ناشی از هموروئید مواجه می‌شوند، می‌توانند بعضی تغییرات را از نظر شیوه تغذیه و سبک زندگی در کارهای شبانه‌روز خود ایجاد کنند تا به پیشبرد روند درمان خود کمک کنند؛ از جمله:
رژیم غذایی
زور زدن یا فشار وارد کردن به روده‌ها درحین فعالیت شکمی، یکی از علت‌های رایج در ابتلا به هموروئید و یا تشدید این عارضه است ولی با اصلاحات تغذیه‌ای می‌توان نیاز به چنین کاری را به حداقل رساند؛ از جمله، با رعایت توصیه‌های زیر:
- اولین کاری که باید انجام شود، اضافه کردن حجم زیادی از مواد غذایی سرشار از فیبر به رژیم غذایی است. فیبرهای گیاهی که از میوه‌ها، سبزی‌ها، مغزهای خام و غلات به‌دست می‌آیند، به تجمع آب در مدفوع کمک می‌کنند و در نتیجه باعث می‌شوند مدفوع نرم‌تر و راحت‌تر از روده‌ها خارج شود.
- اضافه کردن مکمل‌های حاوی فیبرهای محلول مانند متیل سلولز (سیتروسل) یا پسیلیوم (متاموسیل) به رژیم غذایی نیز می‌تواند یبوست را کاهش دهد.
- توصیه بعدی، نوشیدن مقدار زیادی آب در طول شبانه‌روز است. این کار باعث می‌شود بدن، آب کافی برای هضم سالم در اختیار داشته باشد و از یبوست پیشگیری نماید.
سبک زندگی
ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی می‌تواند در جهت به حداقل رساندن علایم بواسیر موثر و مفید باشد. بعضی از مهم‌ترین تغییرات مربوط به سبک زندگی از این قرارند:
- وقتی روده‌ها از شما می‌خواهند هرچه سریع‌تر مدفوع را خارج کنید، هرگز این کار را به تعویق نیندازید.
- دوش گرفتن به صورت منظم را فراموش نکنید.
- مقعد را پس از دفع مدفوع به خوبی شست‌وشو دهید.
- نشستن در وان حمام (آب گرم) برای تسکین علایم هموروئید بسیار مفید است.
- نشستن روی کمپرس‌های یخ برای کاهش درد و ناراحتی ناشی از بواسیر می‌تواند مفید باشد.
- ورزش و تحرک روزانه باعث تشدید و تقویت فعالیت روده‌ها می‌شود و از شدت یبوست می‌کاهد.
هموروئید یا بواسیر و درمان‌های خانگی
بسیاری از نکاتی که در مبحث درمان‌های خانگی هموروئید مطرح می‌شوند، از یبوست جلوگیری می‌کنند و دفع مدفوع را راحت‌تر می‌سازند. همین اثرات مهم است که از شکل‌گیری هموروئید یا بواسیر و مشکلات ناشی از آن جلوگیری می‌کند. این نکات را می‌توان به ۳ گروه اصلی تقسیم کرد:
تسکین درد و خارش
دوش آب گرم بگیرید:
وان حمام را از آب گرم پر کنید و حدود ۱۵ دقیقه درون آن بنشینید. این کار باید ۲ تا ۳ بار در شبانه‌روز انجام شود و مخصوصا پس از هر بار دفع مدفوع انجام بگیرد.
از کرم‌ها یا مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید:
برخی کرم‌ها و مرطوب‌کننده‌ها نیز می‌توانند درد و خارش را بدون عارضه جانبی خاصی تسکین دهند. البته استفاده از کرم‌های حاوی هیدروکورتیزون نباید بیشتر از یک هفته ادامه یابد، مگر این‌که چنین کاری از جانب پزشک توصیه شده باشد.
محل آسیب‌دیدگی را نخارانید:
خاراندن محل ضایع به پوست آسیب می‌رساند و در نتیجه التهاب و خارش را شدیدتر می‌کند.
از مسکّن استفاده کنید:
مسکّن‌های بدون نسخه مثل ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند درد را تسکین دهند.
لباس‌زیر نخی بپوشید:
پوشیدن لباس‌زیر نخی، نرم و گشاد برای افراد مبتلا به هموروئید ضروری است. این لباس‌ها مانع تجمع رطوبت در ناحیه آسیب‌دیده می‌شوند و گردش هوا را نیز راحت‌تر می‌کنند.
عادت‌های نظافت
زمان نشستن در توالت را محدود کنید:
اگر پس از چند دقیقه روند دفع انجام نشد، بیشتر صبر نکنید و زور نزنید. ضمنا سعی کنید که روند دفع را طبق یک روال زمانی مشخص در طی هر روز انجام دهید.
از دستمال‌های نرم استفاده کنید:
دستمال‌توالت‌های زبر، مشکل شما را تشدید می‌کنند. پس سراغ دستمال‌های مرطوب و نرم بروید.
اجابت مزاج را به تعویق نیندازید:
وقتی که فرمان دفع به شما ارسال می‌شود، هرچه سریع‌تر این کار را انجام دهید؛ چراکه برگشتن مدفوع از راست‌روده به روده بزرگ می‌تواند فشار مضاعفی به روده‌ها وارد کند و یبوست را تشدید کند.
درست نشستن را تمرین کنید و جدی بگیرید:
موقع نشستن در توالت، زانوها باید تا حدی بالاتر بیایند تا حرکت روده‌ها راحت‌تر انجام بگیرد.
بدتر نکردن مشکلات
بیشتر فیبر بخورید:
فیبرهای غذایی، مدفوع را نرم‌تر می‌کند و حرکت آن را در روده‌ها آسان‌تر می‌نماید. غلات سبوس‌دار، میوه‌ها و سبزی‌های تازه، بهترین گزینه‌ها برای دریافت فیبر غذایی محسوب می‌شوند. به‌علاوه، می‌توانید از مکمل‌های حاوی فیبر غذایی نیز استفاده کنید.
بیشتر آب بنوشید:
دریافت آب و مایعات زیاد در طول شبانه‌روز می‌تواند مدفوع را نرم‌تر کند و باعث خروج راحت‌تر آن شود. توجه داشته باشید که آب ساده به سایر انواع مایعات برتری دارد.
بیشتر ورزش کنید:
حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده‌روی در طول روز می‌تواند مشکلات شما را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
زیاد ننشینید:
اگر به هر دلیلی مجبورید که در طول شبانه‌روز برای طولانی‌مدت بنشینید، حداقل هر یک ساعت بلند شوید و ۵ دقیقه راه بروید.
منبع: medical news today
